شبکه کامپیوتری چیست؟ + معرفی لیست کامل انواع تجهیزات شبکه

شبکه‌های کامپیوتری از بخش های مهم ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات به حساب می‌آیند. این شبکه‌ها به ارتباط و انتقال داده‌ها بین سیستم‌های مختلف در داخل یک سازمان، بین چند سازمان یا حتی در سطح جهانی کمک می‌کنند. هدف اصلی از ایجاد شبکه‌های کامپیوتری، به اشتراک‌گذاری منابع، افزایش کارایی، دسترسی سریع‌تر به اطلاعات، و کاهش هزینه‌هاست. در این مقاله از بلاگ آراد آرپانت به معرفی مفهوم شبکه‌های کامپیوتری، انواع مختلف آنها، و تجهیزات و سرورهای مورد استفاده در این شبکه‌ها خواهیم پرداخت.

شبکه کامپیوتری چیست؟ 

قبل از شروع به معرفی انواع تجهیزات شبکه لازم است درباره شبکه کامپیوتر صحبت کنیم. وقتی 2 یا چند رایانه به منظور ایجاد ارتباط و اشتراک گذاری اطلاعات به همدیگر متصل می‌شوند (با ip و mac address متفاوت)، یک شبکه ایجاد میکنند. این شبکه‌ها انواع مختلفی دارند انواع شبکه کامپیوتری را در ادامه توضیح خواهیم داد. به طور خلاصه شبکه کامپیوتری به مجموعه‌ای از دستگاه‌ها (مانند کامپیوترها، سرورها، چاپگرها، و سایر دستگاه‌های متصل) گفته می‌شود که از طریق فناوری‌های متفاوتی به هم متصل شده‌اند تا بتوانند اطلاعات و منابع خود را به اشتراک بگذارند. این شبکه‌ها می‌توانند در سطح محلی (مانند LAN) یا در سطح وسیع‌تری (مانند WAN) باشند.

یک شبکه کامپیوتری معمولاً از اجزای مختلفی تشکیل می‌شود، از جمله:

• دستگاه‌های کاربران: کامپیوترها، تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و دیگر دستگاه‌های دیجیتال که به شبکه متصل می‌شوند.
• مدیا: کابل‌ها (کابل‌های شبکه مسی، فیبر نوری)، ارتباطات بی‌سیم، یا سایر نوع ارتباطات داده.
• دستگاه‌های شبکه: تجهیزات مختلفی که به شبکه وصل می‌شوند تا امکان ارتباط بین دستگاه‌ها را فراهم کنند، مانند روترها، سوئیچ‌ها، و فایروال‌ها.
• نرم‌افزارهای مدیریت شبکه: این نرم‌افزارها برای مدیریت، پیکربندی، و نظارت بر اجزای مختلف شبکه به کار می‌روند.

انواع شبکه‌های کامپیوتری

شبکه‌های کامپیوتری می‌توانند به انواع مختلف تقسیم شوند، که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:

1. شبکه محلی (LAN): شبکه‌های محلی یا LAN به شبکه‌هایی گفته می‌شود که معمولاً در یک محدوده جغرافیایی خیلی کوچک، مانند یک ساختمان، دفتر کار یا مجموعه‌ای از ساختمان‌ها، استفاده می‌شوند. این شبکه‌ها از سرعت بالایی برخوردارند و به‌طور معمول برای به اشتراک‌گذاری منابعی مانند چاپگر، سرور، و فایل‌ها بین کامپیوترهای موجود در محیط محلی استفاده می‌شوند.برای اطلاعات بیشتر در این باره مطلب شبکه محلی LAN چیست را بخوانید.
2. شبکه گسترده (WAN): شبکه‌های گسترده برای ارتباطات از راه دور استفاده می‌شوند و معمولاً بین شهرها یا کشورهای مختلف گسترده‌اند. این شبکه‌ها برای اتصال شبکه‌های محلی مختلف (LAN) به یکدیگر استفاده می‌شوند. یکی از مثال‌های رایج WAN، اینترنت است.
3. شبکه شهری (MAN): شبکه شهری، مشابه WAN است اما در مقیاس کوچکتری و معمولاً در یک شهر یا ناحیه جغرافیایی بزرگ عمل می‌کند. این نوع شبکه برای اتصال چندین LAN در یک منطقه خاص کاربرد دارد.
4. شبکه شخصی (PAN): شبکه شخصی به شبکه‌ای اطلاق می‌شود که در مقیاس کوچک‌تری نسبت به LAN عمل می‌کند، مانند شبکه‌ای که در یک منزل یا دفتر کوچک به‌کار می‌رود. دستگاه‌های متصل در PAN معمولاً شامل کامپیوترها، گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و دیگر گجت‌ها هستند.
5. شبکه بی‌سیم (WLAN): شبکه بی‌سیم نسخه‌ای از شبکه LAN است که از تکنولوژی‌های بی‌سیم مانند Wi-Fi برای اتصال دستگاه‌ها به شبکه استفاده می‌کند. این نوع شبکه‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به کابل‌کشی فیزیکی، به منابع شبکه دسترسی داشته باشند.برای اطلاعات بیشتر مطلب شبکه اترنت چیست را میتوانید مطالعه کنید.

انواع تجهیزات شبکه و سرور چیست؟

چقدر با انواع تجهیزات شبکه آشنا هستید؟ امروزه کمتر موسسه و سازمانی را می‌توان پیدا کرد که از شبکه و سرور برای ارتباطات داخلی خود استفاده نکند. شبکه، دیگر جزئی از زندگی ما انسان‌های قرن بیست و یکم شده است و آشنایی نسبی با انواع تجهیزات شبکه، برای هر فردی ضروری به نظر می‌رسد. در ادامه این مطلب، انواع تجهیزات شبکه و سرور را به شما معرفی می‌کنیم تا با آن‌ها آشنایی نسبی پیدا کنید. 

بیشتر بخوانید: IP چیست؟

معرفی انواع تجهیزات شبکه و سرور 

برای راه و اندازی و ایجاد یک شبکه کامپیوتری، وجود یک سری وسیله، ضروری و لازم است و بدون وجود آن‌ها نمی‌توان کاری از پیش برد. این تجهیزات انواع مختلفی دارند و وجود هر کدام از آن‌ها با کاربرد منحصربفردشان برای فعالیت و نگهداری سرور ضروری است. آنها به دو دسته فعال (active) و غیرفعال (passive) تقسیم می‌شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا انواع تجهیزات مورد استفاده در راه اندازی و خدمات پشتیبانی شبکه را به شما معرفی کنیم. 

تجهیزات شبکه اکتیو 

تجهیزات فعال یا اکتیو برای فعالیت باید به برق وصل شوند و مودم و منبع تغذیه از جمله آن‌ها هستند. در ادامه به معرفی این مورد از انواع تجهیزات شبکه می‌پردازیم:

مودم 

مودم یکی دیگر از انواع تجهیزات شبکه است. تقریبا بیشتر مردم با مودم و عملکرد آن آشنایی دارند. کاربرد مودم اتصال به اینترنت است. نقش مودم این است که در تلفن سیگنال‌های دیجیتال را به آنالوگ تبدیل کند و برعکس. مودم انواع مختلفی دارد، اما در حال حاضر مودم ADSL بیشترین کاربرد را دارد. قطعی اینترنت، می‌تواند به علت درست کار نکردم مودم هم باشد. 

منبع تغذیه (POE)

عملکرد منبع تغذیه از انواع تجهیزات شبکه را می‌دانید؟ نقش این فناوری، تامین برق سایر تجهیزات موجود در شبکه از طریق کابل متصل است و اسامی دیگر آن coupler و injector است. 

سوییچ 

سوئیچ‌ها  وظیفه اتصال دستگاه‌ها در داخل یک شبکه محلی (LAN) را دارند. آنها داده‌ها را بین دستگاه‌ها درون شبکه ارسال می‌کنند و برخلاف هاب‌ها، توانایی تشخیص دستگاه مقصد را دارند تا ترافیک شبکه به‌طور بهینه ارسال شود. درباره سوییچ که یکی از انواع تجهیزات شبکه چی به گوشتان خورده است؟ این وسیله که در ۲ نوع مدیریت شده و مدیریت نشده وجود دارد، گره‌های شبکه را به یکدیگر وصل می‌کند. سوییچ به چند کاربر این امکان را می‌دهد تا همزمان اطلاعات را از طریق شبکه ارسال کنند. بعضی از درگاه‌های سوییچ می‌توانند از منبع تغذیه استفاده کنند. 

• سوییچ مدیریت شده (managed network switch) همانطور که از نامش پیدا است قابلیت تنظیم ترافیک داده و مدیریت نظارت بر شبکه را دارد. 
• در سوییچ مدیریت نشده (unmanaged network switch) برعکس نوع قبلی، تمام تنظیمات پیش فرض است و امکان هیچ نوع تغییری در آنها وجود ندارد.

POE Splitter

احتمالا با شنیدن نام این ابزار، نوع کارکردش را می‌توانید حدس بزنید. این وسیله وظیفه مهم تفکیک جریان برق را از داده‌های موجود در کابل را دارد و با استفاده از آن می‌توان جریان برق را از طریق کابل به سمت سایر تجهیزات متصل فرستاد. 

کارت شبکه 

از دیگر انواع تجهیزات شبکه کارت شبکه است. کارت شبکه که به انگلیسی به آن network adaptor یا Lan Card می‌گویند، دو نوع سیمی و بی‌سیم دارد، که نوع بی‌سیم یا وایرلس هم دو مدل اینترنال و اکسترنال دارد. یکی از مهمترین اجزای شبکه است و نقش آن ارتباط بین کامپیوتر و محیط انتقال است. وجود این قطعه برای اشتراک گذاشتن منابع سخت افزاری ضروری است. برخی از کارت‌های شبکه می‌توانند از منبع تغذیه استفاده کنند. 

مسیریاب یا روتر (Router)

روترها وظیفه مسیریابی ترافیک بین شبکه‌ها را بر عهده دارند. آنها داده‌ها را از یک شبکه به شبکه‌ای دیگر منتقل می‌کنند. در شبکه‌های خانگی، روتر معمولاً به اینترنت متصل می‌شود و دسترسی به آن را برای تمام دستگاه‌ها فراهم می‌کند.کاربرد مسیریاب در شبکه یافتن موثرترین و بهترین مسیر برای جابه جایی داده‌ها از یک شبکه به شبکه دیگر است و می‌تواند سرعت اینترنت شبکه را افزایش دهد. برای اطلاعات بیشتر مطلب روتریا مسیریاب چیست را بخوانید.

بیشتر بخوانید: 10 ترفند ساده برای رفع کندی سرعت اینترنت

هاب (Hub)

هاب‌ها مشابه سوئیچ‌ها هستند، اما کارایی پایین‌تری دارند. این دستگاه‌ها به‌طور معمول تمام داده‌های ورودی را به همه دستگاه‌های متصل در شبکه ارسال می‌کنند، در نتیجه ترافیک شبکه را افزایش می‌دهند.

فایروال (Firewall)

فایروال ها نقش محافظت از شبکه در برابر تهدیدات خارجی را بر عهده دارند. آنها می‌توانند ترافیک ورودی و خروجی شبکه را کنترل کرده و بر اساس قوانین تعریف‌شده، درخواست‌های مشکوک را مسدود کنند.

پرینت سرور 

با این وسیله می‌توان پرینترهای مختلف را به چاپگر اصلی متصل کرد و در واقع پرینتر را شبکه کرد. 

Access Point

 اکسس پوینت‌ها برای ایجاد ارتباط بی‌سیم بین دستگاه‌ها در شبکه‌های LAN استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند ارتباط بی‌سیم (Wi-Fi) را برای کاربران فراهم کنند.این دستگاه تجهیزات بی‌سیم را به یکدیگر و همچنین تجهیزات سیمی را به تجهیزات بی‌سیم متصل می‌کند. نقش اکسس پوینت در شبکه‌های وایرلس مشابه نقش سوییچ در شبکه‌های کابلی است. 

بیشتر بخوانید: تفاوت پسیو و اکتیو در شبکه چیست؟

تجهیزات شبکه پسیو 

تجهیزات غیرفعال یا پسیو برای فعالیت به برق نیاز ندارند. انواع آچارها، اتصالات و کابل‌ها در دسته انواع تجهیزات شبکه پسیو قرار می‌گیرند که در بخش بعد توضیحاتی درباره‌شان ارائه می‌کنیم. 

کابل هم محور 

این کابل که با نام کواکسیال هم شناخته می‌شود، جریان برق را به طور متمرکز و پرقدرت انتقال می‌دهد. موارد مصرف آن، کابل کشی پهنای باند اینترنت، خطوط تلفن و تلویزیون است. برای پیاده سازی شبکه، از یک کابل هم محور بزرگ به عنوان کابل اصلی و چندین کابل هم محور کوچک برای ایجاد ایستگاه‌های کاری استفاده می‌شود. 

سوکت 

از سوکت برای اتصال کابل به وسایل مختلف استفاده می‌شود. 

کابل فیبر نوری 

بخش مرکزی این کابل پرمصرف از جنس شیشه است و با سرعت بالایی اطلاعات را منتقل می‌کند. مورد مصرف این کابل برای پهنای باند و فواصل بیشتر از ۱۰۰ متر است. 

کابل زوج سیم به هم تابیده 

کابل زوج سیم به هم تابیده از جمله انواع تجهیزات شبکه پسیو است. این کابل twisted pair از ۴ جفت سیم مسی ساخته شده است و در شبکه‌های کامپیوتری و تلفن استفاده می‌شود. رایج‌ترین نوع این کابل، کابل‌های CAT 1 تا CAT6 هستند. 

آنتن بی‌سیم 

 آنتن بی‌سیم یا وایرلس برای رفع مشکل کاهش سرعت و افت سیگنال ناشی از فاصله زیاد بین امواج فرستنده و گیرنده به کار برده می‌شود. 

پچ پنل 

قطعه‌ای مستطیل شکل که با قرارگیری بین انتهای کابل‌ها و تجهیزات شبکه، کارش جلوگیری از اتصال کابل‌ها به طور مستقیم به سایر تجهیزات است. 

کیستون 

از کیستون برای اتصال کابل‌های مسی با سایر تجهیزات شبکه استفاده می‌شود. 

هاب USB 

برای دسترسی به تعداد بیشتری درگاه‌ ورودی از هاب USB استفاده می‌شود. این قطعه یک درگاه خروجی دارد. 

رک 

کار رک شبکه حفاظت و نگهداری از انواع تجهیزات شبکه است. این وسیله معمولا به شکل محفظه‌ی فلزی با در شیشه‌ای است که در اندازه‌های مختلفی از خیلی بزرگ و ایستاده تا سایزهای کوچک و دیواری موجود است. رک از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از: 

• پچ پنل
• دماسنج
• ماژول برق
• سینی
• خنک کننده

سرورها و انواع تجهیزات آنها

سرورها دستگاه‌های بسیار قدرتمندی هستند که خدمات مختلفی را به کاربران شبکه ارائه می‌دهند. سرورها معمولاً برای ذخیره‌سازی اطلاعات، پردازش داده‌ها، و مدیریت درخواست‌های مختلف در یک شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع مختلفی از سرورها وجود دارد که بسته به نیاز سازمان و نوع خدمات ارائه‌شده از آنها استفاده می‌شود.

1. سرور فایل (File Server): سرور فایل برای ذخیره و مدیریت فایل‌ها در شبکه استفاده می‌شود. کاربران می‌توانند فایل‌های خود را روی این سرورها ذخیره کرده و از آنها به‌صورت اشتراکی استفاده کنند.
2. سرور وب (Web Server): سرور وب برای میزبانی و ارائه صفحات وب به کاربران اینترنت استفاده می‌شود. این سرورها درخواست‌های مرورگرهای وب را دریافت کرده و صفحات مورد نظر را به کاربران ارسال می‌کنند.
3. سرور پایگاه داده (Database Server): سرور پایگاه داده برای ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها در یک پایگاه داده استفاده می‌شود. این سرورها می‌توانند حجم زیادی از داده‌ها را پردازش کنند و به کاربران امکان دسترسی و ویرایش اطلاعات را می‌دهند.
4. سرور ایمیل (Mail Server): سرور ایمیل برای ارسال، دریافت و ذخیره‌سازی ایمیل‌ها در یک شبکه استفاده می‌شود. این سرورها معمولا از پروتکل‌هایی مانند SMTP، IMAP یا POP3 برای انتقال ایمیل‌ها استفاده می‌کنند.
5. سرور DNS (DNS Server): سرور DNS وظیفه ترجمه نام‌های دامنه به آدرس‌های IP را بر عهده دارد. زمانی که یک کاربر آدرس یک سایت را در مرورگر خود وارد می‌کند، سرور DNS آدرس IP مربوط به آن سایت را به دستگاه کاربر باز می‌گرداند.

بیشتر بخوانید: انواع معماری شبکه‌های کامپیوتری کدام است؟

تجهیزات حفاظت از کابل‌ها 

کارکرد اصلی این تجهیزات محافظت از کابل‌ها است (مثل داکت و ترانک). 

داکت 

داکت از جمله انواع تجهیزات شبکه است که از آن برای محافظت از کابل‌ها در مقابل آسیب و عوامل بیرونی و منظم کردن محیط شبکه استفاده می‌کنند. بیشتر داکت‌ها سفید رنگ هستند و انواع مختلفی دارند که روی دیوار یا روی زمین کشیده می‌شوند. 

ترانک 

ترانک برای نصب کلید و پریز اضافی و جلوگیری از شلوغی و بی‌نظمی کابل کشی‌ها در جایی به کار می‌رود که برای شبکه و برق باید خروجی نصب کرد. کاربرد ترانک با داکت تفاوت دارد. 

انواع آچار برای شبکه

آچار یکی از پرکاربردترین انواع تجهیزات شبکه است. برای نصب و راه‌اندازی شبکه به آچارهای مختلفی نیاز است که تعدادی از مهمترین آن‌ها را با ذکر توضیحات نام می‌بریم:

آچار شبکه 

آچار شبکه برای پیاده‌سازی شبکه کاربردهای فراوانی دارد از جمله محکم سازی سیم‌ها، جداسازی روکش کابل، قطع و بریدن کابل و پرس سوکت. 

سیم لخت کن

احتمالا اسم این ابزار را شنیده‌اید و با کاربرد آن آشنا هستید، با استفاده از آن می‌توان روکش کابل‌ها را جدا کرد. 

تستر شبکه 

برای اطمینان از اتصال به زمین و نصب صحیح سوکت‌ها از تستر شبکه استفاده می‌شود که دو نوع دیجیتال و آنالوگ دارد. این ابزار ۸ چراغ و دو بخش ریموت و مستر دارد. ۸ چراغ سبز نصب صحیح سوکت‌ها را نشان می‌دهد.  ابزارهای دیگری هم برای مانیتورینگ و تست امنیت شبکه وجود دارد که نرم افزاری هستند و در مطالب دیگر به آن‌ها پرداختیم. اما نباید بعد از راه اندازی شبکه و مدیریت آن، خدمات امنیت شبکه را هم فراموش کرد. شبکه اینترنت، می‌تواند بستر مناسبی برای انتقال داده‌ها و اطلاعات باشد اما به همان اندازه باید امنیت کاربران سیستم را در برابر حملات سایبری و نفوذ، تضمین کرد. 

سخن آخر 

شبکه‌های کامپیوتری و تجهیزات مرتبط با آنها نقش بسیار حیاتی در دنیای فناوری دارند. آنها به ارتباط میان دستگاه‌ها، انتقال داده‌ها و مدیریت منابع کمک می‌کنند. علاوه بر این، سرورها نیز بخش کلیدی در ارائه خدمات مختلف به کاربران و مدیریت داده‌ها به‌طور موثر هستند. درک اصول پایه‌ای شبکه‌های کامپیوتری و تجهیزات آن، به سازمان‌ها و افراد این امکان را می‌دهد که زیرساخت‌های شبکه‌ای پایدار، امن و مقیاس‌پذیر ایجاد کنند. امیدواریم که با مطالعه این مقاله در بلاگ آراد آرپانت، با انواع تجهیزات شبکه آشنایی پیدا کرده باشید و از این به بعد در هر جایی که با آن‌ها روبه‌رو شدید، سردرگم نشوید و از وظیفه و کاربرد آن‌ها اطلاعاتی داشته باشید. با مطالعه این مقاله ویا مطلب زیر ساخت شبکه چیست می‌توانید پاسخ مناسبی برای کاربرد انواع تجهیزات شبکه های کامپوتری پیدا کنید.