انواع شبکه های کامپیوتری؛ معرفی شبکه های PAN و LAN و CAN و MAN و WAN

از کنار هم قرار گرفتن چند کامپیوتر در کنار یکدیگر با هدف ارسال داده یا به اشتراک‌گذاری منابع مختلف شبکه تشکیل می‌شود که برمبنای محدوده‌ی پوشش‌دهی، نوع ارتباط و رسانه در گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرد. کسب اطلاعات لازم در مورد ماهیت انواع شبکه های کامپیوتری منجر به تمایز دقیق آن‌ها از یکدیگر و استفاده از بهترین نوع خواهد شد. مجموعه‌ی آراد آرپانت در این مطلب به معرفی انواع شبکه های کامپیوتری و کارکرد هرکدام از آن‌ها پرداخته است؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.

معرفی کوتاه شبکه کامپیوتری

پیش از بررسی انواع شبکه های کامپیوتری بهتر است به‌صورت مختصر به بررسی مفهوم شبکه بپردازیم. همان‌طور که در ابتدای مطلب به آن اشاره کردیم کنار هم قرار گرفتن چند کامپیوتر، مودم، سوئیچ، هاب و روتر در کنار یکدیگر منجر به شکل‌گیری شبکه می‌شود. 

در این شبکه انواعی از گره‌ها مثل سرور، سخت‌افزار، لینک‌های ارتباطی و کامپیوترهای شخصی وجود دارند. جالب است بدانید که این گره‌ها با پیروی از انواع پروتکل های شبکه و قوانین مشخص نحوه‌ی ارسال و دریافت داده‌ها را مشخص می‌کنند.

حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که هدف از راه‌اندازی انواع شبکه های کامپیوتری چیست؟

علت ایجاد انواع شبکه های کامپیوتری

با ایجاد شبکه‌های کامپیوتری مختلف می‌توان از مزایای زیر بهره‌مند شد:

• امکان دسترسی به اطلاعات از راه دور، اینترنت، ایمیل و... از طریق شبکه فراهم می‌شود.
• با به اشتراک‌گذاری منابع و بار نیازی به اجرای همه‌ی برنامه‌ها روی یک سیستم واحد نیست.
• با استفاده از انواع شبکه های کامپیوتری می‌توان به‌راحتی پردازنده یا کامپیوترهای جدید را به مجموعه اضافه کرد.
• با استفاده اشتراکی از منابع گوناگون نظیر درایوها و سایر لوازم جانبی هزینه‌ها به میزان چشمگیری کاهش می‌یابند.
• در صورت بروز مشکل و اختلال در یک سیستم شبکه همچنان پا برجا بوده و بعد از جایگزینی سیستم مشکل برطرف خواهد شد.

انواع شبکه های کامپیوتری و کاربرد هر یک از آن

حال که با ماهیت شبکه آشنا شدیم بهتر است در مورد انواع مختلف آن که به شرح زیر هستند، اطلاعات لازم را به‌دست آوریم:

1. شبکه شخصی PAN (Personal Area Network)

از انواع شبکه های کامپیوتری که به عنوان کوچک‌ترین عضو این خانواده شناخته شده و صرفاً به یک شخص محدود می‌شود. PAN از کنار هم قرار گرفتن یک مودم وایرلس، یک یا چند کامپیوتر، تلفن، پرینتر، تبلت، موس‌های بی‌سیم و... تشکیل شده و در دفاتر کوچک یا منازل مسکونی استفاده می‌شود.

با توجه به مطالب فوق می‌توان نتیجه گرفت که همه‌ی ما به‌صورت ناخودآگاه در حال استفاده از شبکه شخصی هستیم که تا پیش از این از نقش و اهمیت آن آگاه نبودیم.

2. شبکه محلی LAN (Local Area Network)

از پرطرفدارترین، پرکاربردترین و در عین حال ساده‌ترین انواع شبکه های کامپیوتری LAN است که متشکل از یک گروه کامپیوتر و دستگاه‌های کم‌ولتاژ است. در واقع در این شبکه کامپیوترهای موجود در یک منطقه مانند خانه، مدرسه، دانشگاه، اداره و... از طریق مسیر ارتباطی مشترک به یکدیگر متصل می‌شوند.

سایر مشخصات شبکه LAN شامل استفاده از فناوری اترنت یا توکن رینگ است. البته عمدتاً از اترنت به همراه توپولوژی ستاره‌ای استفاده شده و توکن-رینگ به ندرت کاربرد دارد؛ در هر صورت می‌توان این شبکه را به شکل سیمی، بدون سیم یا ترکیبی از هر دو حالت استفاده کرد.

از جمله معایب این شبکه می‌توان به محدودیت تعداد دستگاه‌ها به 5000 عدد، هزینه نصب اولیه بالا، نیاز دائمی و مداوم به مدیریت و امکان دسترسی کاربران غیرمجاز به اطلاعات شبکه اشاره کرد. البته شما می‌توانید با استفاده از روتر در یک شبکه محلی به شبکه‌های گسترده که اصطلاحاً به نام WAN معروف هستند، متصل شده و داده‌ها را با سرعت و ایمنی بالا منتقل کنید. 

بیشتر بخوانید: انواع روش های عیب یابی شبکه و تشخیص مشکلات شبکه

3. شبکه فضای باز CAN (Campus Area Network)

از کنار هم قرار گرفتن چند شبکه محلی یا LAN شبکه CAN به وجود می‌آید که منطقه جغرافیایی مشخصی را تحت پوشش قرار می‌دهد. CAN از انواع شبکه های کامپیوتری است که در مقایسه با LAN بزرگ‌تر و از MAN نیز کوچک‌تر بوده و به‌صورت گسترده در مدارس، دانشگاه‌ها، محل کسب‌وکارهای کوچک و... مورداستفاده قرار می‌گیرد.

سایر مشخصات شبکه CAN به شرح زیر است:

• امکان اشتراک‌گذاری فایل‌ها و داده‌ها با سرعت بالا در شبکه
• ماندگاری داده‌ها در شبکه و کاهش تأخیر در ارسال و دریافت آن‌ها
• قابلیت افزودن امکاناتی مانند فایروال امنیتی، مسدود کردن دستگاه‌های خطرناک، کنترل دسترسی و...
• امنیت شبکه نسبتاً بالا

4. شبکه شهری MAN (Metropolitan Area Network)

از انواع شبکه های کامپیوتری است که به شکل‌های اترنت، توکن-رینگ، ATM یا FDDI وجود داشته و می‌تواند ضمن پوشش یک شهر یا شهرک برای اتصال شبکه‌های کامپیوتری LAN نیز استفاده شود. عمده‌ی کاربرد MAN در سازمان‌ها و ادارات دولتی به منظور اتصال شهروندان و صنایع خصوصی است.

شبکه MAN که به ترتیب بزرگ‌تر و کوچک‌تر از LAN و WAN است با توجه به نوع پیکربندی می‌تواند منطقه‌ای با فاصله‌ی 50 کیلومتر را نیز پوشش دهد. استفاده از فیبرنوری در این شبکه کامپیوتری منجر به افزایش چشمگیر سرعت ارتباطات خواهد شد.

بیشتر بخوانید: اهمیت پشتیبانی شبکه چیست؟

5. شبکه پهناور WAN (Wide Area Network)

ساختار این شبکه در مقایسه با انواع شبکه های کامپیوتری پیچیده‌تر بوده و محدوده‌ی جغرافیایی گسترده‌تری را نیز پوشش می‌دهد؛ به‌صورتی که کامپیوترها و دستگاه‌های کم‌ولتاژ می‌توانند درون یک شبکه بزرگ از راه دور به هم متصل شده و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

شناخته‌شده‌ترین مثال شبکه WAN اینترنت است که کامپیوترها را در سراسر دنیا به یکدیگر متصل می‌کند. همان‌طور که مشخص است محدوده‌ی پوشش این شبکه‌ها بسیار گسترده و وسیع است؛ بنابراین حق مالکیت و مسئولیت نگهداری از آن‌ها به چند ادمین سپرده می‌شود. به‌علاوه به دلیل استفاده از زیرساخت شبکه با سرعت بسیار بالا معمولاً تجهیزات گران‌قیمتی در آن به کار رفته است.

6. شبکه ذخیره‌سازی SAN (Storage Area Network)

این شبکه اختصاصی پرسرعت دستگاه‌هایی را که در نقش منبع ذخیره‌ی داده هستند به سرورهای مختلف متصل می‌کند. در واقع SAN از انواع شبکه های کامپیوتری است که منابع ذخیره‌سازی را از شبکه دور کرده و آن‌ها را در شبکه‌ای اختصاصی و کارآمد قرار می‌دهد. نمونه‌ای از مثال‌های این شبکه شامل شبکه مجازی، همگرا و واحد هستند.

7. شبکه خصوصی سازمانی EPN (Enterprise Private Network)

مجموعه‌هایی که به دنبال دسترسی به منابع و داده‌های موردنیاز از موقعیت‌های جغرافیایی گوناگون هستند باید از EPN استفاده کنند. جالب است بدانید که حق مالکیت این شبکه در اختیار خود مجموعه قرار خواهد داشت.

8. شبکه خصوصی مجازی VPN (Virtual Private Network)

از طریق VPN یک شبکه‌ی خصوصی در اینترنت گسترش داده شده و امکان تبادل داده‌ها برای کاربران فراهم می‌شود. در این نوع معماری کاربران می‌توانند از راه دور به یک شبکه‌ی خصوصی متصل شوند.

بیشتر بخوانید: تفاوت آی پی خصوصی Private و عمومی Public چیست؟

9. شبکه سیستمی SAN (System Area Network)

SAN از انواع شبکه های کامپیوتری محلی است که به منظور ارائه‌ی اتصال پرسرعت در محیط‌های سرور به سرور، محیط‌های پردازشگر به پردازشگر و شبکه‌های ذخیره مورداستفاده قرار می‌گیرد. کامپیوترهایی که به شبکه سیستمی متصل می‌شوند به عنوان سیستمی واحد با سرعت بالا عمل خواهند کرد.

10. شبکه محلی اپتیکال منفعل POLAN (Passive Optical Local Area Network)

POLAN در نقش جایگزین شبکه‌های محلی اترنت سوییچ محور عمل کرده و امکان ادغام آن‌ها با سیستم کابل‌بندی ساختارمند نیز وجود دارد. در حقیقت با استفاده از این شبکه می‌توان مشکلات مرتبط با پشتیبانی پروتکل‌های اترنت سنتی را برطرف کرد.

سخن پایانی

انواع شبکه های کامپیوتری کاربردهای خاص خود را دارند که آشنایی با آن‌ها برای انتخاب بهترین نوع برای همه‌ی کسب‌وکارها ضروری است. شما می‌توانید برای استفاده از کامل‌ترین خدمات پشتیبانی شبکه و دریافت خدمات مشاوره شبکه در این زمینه با کارشناسان خبره مجموعه آراد آرپانت تماس بگیرید.