امنیت شبکه چیست ؟ +مهم ترین چالش های امنیت شبکه

امنیت شبکه یکی از حیاتی‌ترین جنبه‌های سازمان‌های مدرن محسوب می‌شود و نقش بسیار مهمی در عملکرد سیستم‌ها و شبکه‌های رایانه‌ای ایفا می‌کند. بااین‌حال، تحقق امنیت در این شبکه‌ها، عاری از چالش نیست. با توجه به افزایش انواع تهدیدات و پیچیدگی شبکه‌ها، سازمان‌ها با موانع متعددی در حفظ داده‌ها و سیستم‌های حساس خود مواجه هستند. از تهدیدات سایبری پیشرفته گرفته تا محدودیت‌های بودجه و تطبیق با ضوابط، کارشناسان و متخصصان باید با چالش‌های امنیت شبکه، دست‌وپنجه نرم کنند. در این مقاله، برخی از مهم‌ترین چالش‌ها پیرامون امنیت شبکه و اهمیت تأمین امنیت زیرساخت‌های شبکه را مطرح می‌کنیم. با آراد آرپانت همراه باشید.  

امنیت شبکه چیست؟

امنیت شبکه به معنای پایش و بهره‌گیری از راهکارهای امنیت سایبری جهت محافظت از سیستم‌های IT یک شرکت یا سازمان در برابر حملات و نشت اطلاعات است. همچنین این مفهوم شامل خط‌مشی‌هایی پیرامون کنترل اطلاعات حساس است. 

بخشی از راهکارهای امنیت شبکه عبارت‌اند از: 

• بخش‌بندی شبکه 
• پیشگیری از اتلاف داده‌ها 
• فایروال ها 
• سیستم‌های جلوگیری از نفوذ (تست نفوذ شبکه)

مجرمان و مهاجمان سایبری، پیشرفت‌های بیشتری در تهاجم بر کسب‌وکارها و بهره‌برداری از شبکه‌های آن‌ها می‌کنند. سازمان‌هایی که به‌طور منظم در حوزه امنیت سیستم IT سرمایه‌گذاری کرده و توانایی فائق شدن بر چالش‌های امنیت شبکه را دارند، می‌توانند بیش از رقبا، در برابر حملات سایبری مصون بمانند. 

رایج‌ترین چالش‌های امنیت شبکه 

شما با آگاهی از چالش‌های امنیت شبکه می‌توانید راهبردهای جامع‌تری را جهت عدم مواجهه با تهدیدات سایبری و یا نشت داده‌ها اجرا کنید. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از: 

تهدیدات امنیتی داخلی 

یکی از مهم‌ترین چالش‌های امنیت شبکه، خطاهای انسانی است. حدود %90 حملات سایبری ناشی از خطاهای انسانی است. این خطاها به‌صورت حملات فیشینگ، تصمیم‌گیری غلط، رمزعبور ضعیف و خطاهای دیگر هستند. اقدامات نفوذی تأثیرگذار بر شبکه تجاری و داده‌های حساس، می‌توانند منجر به قطع سیستم، از بین رفتن درآمد و عدم رضایت مشتریان شوند. 

حملات گسترده رد سرویس (DDoS) 

یک حمله DDoS می‌تواند سبب اختلال در وب‌سایت‌ها، خرابی آن‌ها یا زمان بارگذاری طولانی شود. در این موارد، مهاجمان در دستگاه‌های متصل به اینترنت (موبایل‌ها، رایانه‌ها و غیره) نفوذ می‌کنند و آن‌ها را به بات تبدیل می‌کنند. هکرها بات‌ها را به آدرس IP قربانی ارسال می‌کنند. 

این روند منجر به تراکم شدید ترافیک در وب‌سایت و احتمال آفلاین شدن آن می‌شود. این حملات موجب می‌شوند تا امکان تفکیک ترافیک مجاز و مخرب، دشوار شود. ازاین‌رو، توجه به حملات رد سرویس به‌عنوان یکی از چالش‌های امنیت شبکه، ضروری است. 

نرم‌افزارهای امنیتی غیرمجاز

نرم‌افزارهای امنیتی غیرمجاز تلاش می‌کنند تا کاربران و کارشناسان را با ارائه پیام‌هایی نسبت به اختلال در زیرساخت‌های شبکه آن‌ها به دلیل نفوذ ویروس، گول بزنند. این حالت معمولاً با ارسال یک پیام هشدار و ارائه یک راهکار ضد بدافزاری مجاز، مشاهده می‌شود. 

هنگامی‌که یک دستگاه توسط یک برنامه مخرب آلوده می‌شود، بدافزار پیام‌های اسپم به قربانی ارسال می‌کند و او را مجبور می‌کند تا هزینه‌ای را بابت راهکارهای امنیتی غیرمجاز و عموماً بدافزارها، پرداخت کند. نرم‌افزارهای امنیتی غیرمجاز می‌توانند برنامه‌های امنیتی سایبری شما را جهت طولانی کردن حمله مهاجمان، مختل کنند. 

بیشتر بخوانید: امنیت در لینوکس بیشتر است یا ویندوز؟

بدافزار

بدافزارها، برنامه‌های نرم‌افزاری خرابکارانه‌ای هستند که برای جمع‌آوری اطلاعات پیرامون قربانیان توسط دستگاه‌های آلوده استفاده می‌شوند. هکرها پس از حمله سایبری موفق خود می‌توانند اطلاعات طبقه‌بندی شده (مانند آدرس‌های ایمیل، حساب‌های بانکی، گذرواژه‌ها و غیره) را دریافت کنند و از آن‌ها برای سرقت هویت یا اقدامات مخرب دیگر برای شرکت‌ها استفاده کنند. 

بدافزارها عبارت‌اند از: 

• کرم‌ها: از ضعف سیستم‌های رایانه برای گسترش آلودگی به دستگاه‌های دیگر استفاده می‌کنند. 
• روت کیت‌ها: در این حالت، امکان دسترسی تائید نشده به سیستم‌ها به شکل امتیاز دسترسی تقلبی بدون آگاهی قربانی فراهم می‌شود. 
• ویروس‌های تروجان: از رادار شبکه می‌گریزند و هکرها با این ویروس‌ها، دسترسی بسیار گسترده‌ای به سیستم‌ها خواهند داشت. 
• جاسوس‌افزار: این نوع بدافزار، اطلاعاتی را در مورد چگونگی استفاده از دستگاه‌ها توسط مالکان، جمع‌آوری می‌کند. 

باج افزار

یکی دیگر از چالش‌های امنیت شبکه، استفاده از باج افزارها است. باج افزار نوعی بدافزار است که فایل‌ها را در سیستم‌های آلوده رمزنگاری کرده و از آن‌ها برای باج‌گیری از قربانیان و تهدید آن‌ها نسبت به رمزگشایی و باز کردن قفل داده‌ها استفاده می‌کند. این بدافزار می‌تواند به شکل باج افزار به‌عنوان سرویس (RaaS) باشد. 

RaaS نوعی نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS) به‌ویژه در مورد باج افزار محسوب می‌شود. معامله گران RaaS می‌توانند کدهایی را برای خریداران جهت توسعه بدافزار خود و آغاز حملات سایبری، عرضه کنند. برخی از رایج‌ترین مثال‌های RaaS، بلک متر، لاکبیت، دارک ساید و Revil هستند. 

حملات فیشینگ 

حملات فیشینگ، نوعی اسکم هستند که طی آن، مهاجمان خود را به‌عنوان واحد قابل‌اعتماد وانمود کرده و تلاش می‌کنند به شبکه‌ها دسترسی یافته و اطلاعات شخصی مانند جزئیات کارت بانکی را سرقت کنند. اسکم‌های فیشینگ به شکل ایمیل، پیام‌های متنی یا تماس‌های تلفنی خواهند بود. 

حملات فیشینگ مانند نرم‌افزارهای امنیتی غیرمجاز، ظاهری قانونی و موجه دارند. این امر موجب می‌شود قربانیان بر روی لینک‌های آلوده کلیک کرده و یا پَروَنجاهای بدافزار را دانلود کنند. 

ویروس‌ها 

ویروس‌ها جزو مطرح‌ترین چالش‌های امنیت شبکه به شمار می‌آیند. ویروس‌های رایانه‌ای عموماً به پَروَنجاهای قابل دانلود در ایمیل‌ها یا وب‌سایت‌ها وصل می‌شوند. هنگامی‌که شما فایل را باز می‌کنید، ویروس از آسیب‌های نرم‌افزار شما برای نفوذ به رایانه با کدهای خرابکارانه برای ایجاد اختلال در ترافیک شبکه، سرقت داده‌ها و اقدامات مخرب دیگر، بهره‌برداری می‌کند. 

ویروس‌ها با کرم‌ها متفاوت هستند. هرچند که هردوی آن‌ها نوعی بدافزار هستند اما نحوه نفوذ آن‌ها به شبکه‌ها متفاوت است. ویروس‌های رایانه‌ای نمی‌توانند تا زمانی که هاست (فایل) آن‌ها باز باشد، به سامانه‌ها نفوذ کنند. کرم‌ها می‌توانند به‌محض ورود به زیرساخت IT یک کسب‌وکار، به شبکه نفوذ کنند. 

کی‌لاگرها

کی‌لاگینگ، ضربات کاربر به کیبورد و دکمه‌های آن را ثبت کرده و داده‌های مرتبط را به مهاجم ارسال می‌کند. کاربران معمولاً از اقدامات خود و امکان تحت پایش قرار گرفتن آن، مطلع نیستند. هرچند کارفرمایان و مدیران می‌توانند از کی‌لاگرها برای پایش فعالیت کارکنان استفاده کنند، اما این ابزار بیشتر برای سرقت گذرواژه‌ها یا داده‌های حساس استفاده می‌شود. 

بات ها 

بات ها یا بات نت‌ها گروهی از بات ها و نوعی سیستم رایانه‌ای هستند که به شبکه آلوده وصل می‌شوند. این بات ها معمولاً از راه دور، کنترل می‌شوند. خدمات پشتیبانی شبکه می‌تواند بخش زیادی از این مشکلات را برطرف کند.

بیشتر بخوانید: چک لیست نکات امنیتی طراحی و افزایش امنیت سایت

محافظت از زیرساخت‌های شبکه 

روش‌های مختلفی برای محافظت از زیرساخت‌ها در برابر چالش‌های امنیت شبکه وجود دارند. می‌توان با اقدامات زیر، امنیت شبکه را تأمین کرد: 

• بکاپ‌گیری از داده‌ها و فایل‌ها (بکاپ چیست؟) 
• ترویج محیط کاری که در آن امنیت برنامه و اقدامات ایمن، یک ارزش تلقی شود. 
  
• سرمایه‌گذاری در آموزش گسترده پیرامون مباحث خدمات امنیت شبکه به کارکنان و تیم شما 
• نصب آنتی‌ویروس‌ها مانند فایروال های نسل آینده. 
• محدود کردن دسترسی به کنترل‌های امنیتی شبکه و دسترسی صرفاً برای پرسنل تائید شده. 
• ارتقای دستگاه‌ها و تأمین امنیت آن‌ها با احراز هویت چندعاملی، گذرواژه‌های قدرتمند (راهنمای انتخاب پسورد قوی و امن) و... .

کلام پایانی 

چالش‌های امنیت شبکه، یکی از اساسی‌ترین نگرانی‌های کارشناسان و متخصصان در حوزه امنیت شبکه، خدمات دواپس و پشتیبانی شبکه محسوب می‌شوند. ماهیت رو به تکامل و در حال پیشرفت تهدیدات سایبری مانند بدافزارها، حملات فیشینگ و نشت داده‌ها موجب بروز چالش بزرگی برای سازمان‌ها شده است. علاوه براین، افزایش پیچیدگی شبکه‌ها و غنای هر چه بیشتر دستگاه‌های متصل به اینترنت موجب شده است تا محافظت مؤثر از شبکه در برابر آسیب‌های احتمالی دشوار باشد.