ترافیک شبکه چیست و چطور باید آن را مدیریت کرد؟

ترافیک شبکه در عصر دیجیتال، به یکی از نگرانی‌های مهم برای کسب‌وکارها و افراد تبدیل شده است. با رشد روزافزون استفاده از اینترنت، تقاضا برای بهره‌مندی از جریان یکپارچه داده‌ها، به‌شدت افزایش یافته است. بااین‌حال، افزایش ترافیک در شبکه می‌تواند منجر به ترافیک، تأخیر و کاهش کل عملکرد آن شود. راهکارهای مختلفی جهت برطرف کردن این چالش‌ها و مدیریت هر چه‌بهتر ترافیک در شبکه، پیشنهاد شده‌اند. می‌خواهیم در این مقاله، با مسئله ترافیک در شبکه و بهترین راهکارهای عملی جهت کنترل هر چه‌بهتر آن آشنا شویم. با ما همراه باشید. 

شناخت ترافیک شبکه 

ترافیک شبکه به معنای جریان و انتقال پاکت‌های داده در سراسر یک شبکه رایانه‌ای است. منظور از این جریان، انواع حالت‌های انتقال داده شامل جستجو در وب، دانلود/ آپلود فایل، استریم ویدئو، ارتباط ایمیلی و... است. با توجه به این‌که دستگاه‌های بیشتری به‌صورت هم‌زمان به شبکه متصل می‌شوند، حجم داده‌های در حال انتقال نیز به‌شدت افزایش می‌یابد. این افزایش ترافیک شبکه می‌تواند سبب آسیب به زیرساخت‌های موجود و تأثیرگذاری بر کل عملکرد شبکه شود. 

مثال پیرامون ترافیک در شبکه

به‌طور مثال، هنگام دانلود یک فایل از اینترنت، هرگونه تأخیر در اطلاعات سبب ایجاد هیچ اختلالی در دستگاه گیرنده نمی‌شود زیرا انتقال فایل‌ها حساسیتی نسبت به زمان ندارد، بنابراین هرگونه آشفتگی یا حرکت نامنظم سبب اختلال نمی‌شود. در بیشتر موارد، نیاز نسبی به پهنای باند برای انتقال فایل احساس می‌شود. 

همچنین کنترل اطلاعات در شبکه جهت غلبه بر آشفتگی احتمالی با اولویت دادن به داده‌های حساس نسبت به زمان، ضروری است. در بخش‌های بعد، به برخی از روش‌های کنترل و مدیریت ترافیک شبکه اشاره خواهیم کرد. 

پاکت‌های ترافیک 

پاکت‌های ترافیک، بخشی از داده‌هایی هستند که در سراسر شبکه بین گره‌های مختلف متصل به آن، در حرکت پیوسته قرار دارند. هنگامی‌که کاربر بخشی از اطلاعات را در شبکه به اشتراک می‌گذارد، این اطلاعات به بیت‌های داده‌ای کوچک‌تر تقسیم شده و کلیه رایانه‌ها در شبکه می‌توانند به محیط اتصال، دسترسی داشته و از آن استفاده کنند. این قطعات کوچک داده، پاکت‌های داده هستند.

انتقال اطلاعات با پاکت داده

پاکت‌های شبکه، اطلاعات را در دو بخش منتقل می‌کنند. این بخش‌ها شامل هدر (سرایند) پاکت و بدنه اصلی هستند. هدر پاکت، اطلاعات دقیقی را پیرامون محتوای پاکت داده، آدرس هاست و آدرس مقصد حمل می‌کند. بدنه اصلی حاوی اطلاعات و داده‌های واقعی است. پروتکل‌های ارتباطی داده‌ها را در میان شبکه بزرگی از گره‌ها توزیع می‌کنند. پروتکل اینترنت (IP) مثالی از یک پروتکل ارتباطی است. برخی از سازمان‌ها از پروتکل دوم، پروتکل کنترل انتقال (TCP) علاوه بر IP به‌عنوان روشی جهت اطمینان از رسیدن پاکت‌ها به آدرس صحیح هاست، استفاده می‌کنند. 

بیشتر بخوانید: IP چیست؟

انواع ترافیک شبکه 

 به‌طورکلی، ترافیک شبکه به 2 حالت تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از: 

• ترافیک شرقی - غربی
• ترافیک شمالی - جنوبی

ترافیک شرقی - غربی

ترافیک شرقی- غربی، نوعی ترافیک داخلی در شبکه است. در یک شبکه داخلی، پاکت‌های داده در دیواره‌های مرکز داده، جریان می‌یابند. درواقع اگر فردی درخواست دسترسی به یک برنامه را در شبکه داخلی بدهد، این درخواست جهت دسترسی به منبع شبکه در مرکز داده سازمان است. 

بسیاری از سازمان‌های بزرگ، از داده‌ها به‌صورت خصوصی و امن در یک پلتفرم ابری داخلی (سرور ابری چیست؟)، پشتیبانی می‌کنند. این گذار و تغییر نسبت به استفاده از سرورهای خارجی موجب شده است ترافیک شبکه شرقی-غربی به‌شدت افزایش یابد. مهندسان شبکه ملزم به طراحی و ساخت شبکه به نحوی مؤثر جهت مدیریت و کنترل مطلوب جریان داده هستند. 

ترافیک شمالی - جنوبی

ترافیک شمالی- جنوبی برخلاف ترافیک شرقی- غربیی، به‌صورت جریان اطلاعات بین مرکز داده و کاربر خارجی است. درواقع داده‌ها از یک گره در شبکه داخلی به دستگاه یا سرور فیزیکی خارج از محدوده شبکه داخلی، انتقال می‌یابند. جهت شمالی- جنوبی نشان می‌دهد که داده‌ها در حال ترک شبکه داخلی و در آستانه رسیدن به یک منبع خارجی هستند. 

ترافیک شبکه جنوبی- شمالی، امکان انتقال داده با شبکه‌های دیگر را فراهم کرده و باعث ایجاد ارتباط با شبکه داخلی برای منابع خارجی می‌شود. این روش دارای مزایای خاص خود است اما سبب بروز تهدیداتی نیز در یکپارچگی شبکه داخلی می‌شود. ترافیک شمالی- جنوبی عموماً موجب کاهش امنیت شبکه‌ها شده و باعث ایجاد مشکل برای مهندسان و مدیران جهت ایجاد امنیت بیشتر شبکه می‌شود. 

بیشتر بخوانید: چک لیست نکات امنیتی طراحی و افزایش امنیت سایت

نحوه پایش ترافیک شبکه

پایش ترافیک در شبکه، یکی از اصلی‌ترین وظایف برای تمامی افراد فعال در حوزه نگهداری و امنیت شبکه محسوب می‌شود. پایش نه‌تنها سبب تضمین جریان یکنواخت داده‌ها و دسترسی قابل‌اعتماد به شبکه برای کاربران می‌شود، بلکه باعث کمک به محافظت از شبکه در برابر تهدید حملات سایبری مخرب و دسترسی تائید نشده از سوی منابع خارجی می‌شود. با افزایش تعداد جابجایی داده در سراسر و بین شبکه، پایش ترافیک شبکه و خدمات امنیت شبکه ها، بیش‌ازپیش دشوار می‌شود. بااین‌حال، شما می‌توانید مراحل زیر را جهت پایش هر چه مؤثرتر ترافیک شبکه، انجام دهید: 

تعیین منشأ داده 

شناسایی و شناخت منبع ترافیک در شبکه شما می‌تواند به شما در شناخت انواع بخش‌های غیرعادی شبکه کمک کند. در این خصوص، می‌توان به داده‌های برنامه‌های شبکه، داده‌های وای فای یا داده‌های دستگاه‌های متصل به شبکه اشاره کرد. 

پایش داده‌های برنامه‌های داخلی

ممکن است مرکز داده شبکه داخلی شما، میزبان تعداد زیادی از برنامه‌ها باشد که کاربران در شبکه به آن‌ها دسترسی دارند. پایش ترافیک ورودی و خروجی شبکه از سوی این برنامه‌ها، ضروری است. 

نگاشت توپولوژی شبکه 

نگاشت توپولوژی شبکه سبب کمک به شما جهت شناخت هر چه‌بهتر از مبدأ و مقصد ترافیک داده در سراسر شبکه شما می‌شود. استفاده از ابزارهای پایش و نگاشت، راهکار مؤثری جهت دنبال کردن داده‌ها روی هر گره در شبکه، محسوب می‌شود. 

ارائه گزارش‌های منظم از ترافیک شبکه 

زمان‌بندی ارائه گزارش‌های منظم از ترافیک در شبکه، راهکار مؤثری جهت پایش روندهای جریان داده با گذشت زمان است. اشتراک‌گذاری این گزارش‌ها با همکاران، امکان ارائه بازخورد و رویکرد مشارکتی را جهت پایش ترافیک در شبکه، مهیا می‌سازد. در پکیج‌های خدمات پشتیبانی شبکه آراد آرپانت، گزارش‌های منظم وجود دارد و شما می‌توانید در پایان هر دوره زمانی، از وضعیت فعلی شبکه‌تان آگاه شوید. 

استفاده از ابزارهای گرافیکی جهت تصویرسازی ترافیک در شبکه 

استفاده از ابزارهای تصویرسازی، راهکار مؤثری جهت تجمیع و خلاصه‌سازی ترافیک روی شبکه و شناسایی الگوها و جریان‌های داده‌ای که امکان عدم شناسایی آن‌ها وجود دارد، محسوب می‌شود. همچنین شما می‌توانید داشبوردهای تعاملی و تصویری را ایجاد کنید که اطلاعات پایش ترافیک شبکه را به‌صورت بلادرنگ به شما ارائه می‌کنند. 

حفظ کیفیت ترافیک شبکه 

حفظ جریان مستمر و قابل‌اطمینان ترافیک شبکه، اهمیت زیادی دارد به‌نحوی‌که کاربران می‌توانند دسترسی دائمی و بدون اختلال به شبکه داشته باشند و همچنان شبکه، آنلاین باشد. مدیرانی شبکه می‌توانند از مجموعه‌ای از ابزارها و فناوری‌ها جهت نگهداری از شبکه تحت عنوان فناوری‌های کیفیت سرویس استفاده کنند. مدیران با این ابزارها می‌توانند ترافیک کلی شبکه را با اولویت‌بندی برنامه‌های پربازده و خاص، کنترل و اصلاح کنند. این روند سبب بهینه‌سازی عملکرد این برنامه‌ها و ارائه اطلاعات به مدیر شبکه نسبت به نرخ بیت، تأخیر، نرخ پاکت و معیارهای دیگر می‌شود. 

معمولاً استفاده از این ابزارها سبب کمک به شبکه جهت اجرای یکنواخت و بدون قطعی یا خاموشی می‌شود. این امر به شرکت‌ها جهت حفظ سرویس کارا و دستیابی به کیفیت مورد انتظار مشتریان کمک می‌کند. بدین ترتیب، ابزارهای کیفیت سرویس، جزئی بسیار مهم در کمک به حفظ شبکه و کنترل ترافیک شبکه محسوب می‌شوند. 

کلام پایانی

ترافیک شبکه به معنای انتقال پاکت‌های داده در سراسر یک شبکه رایانه‌ای است. این داده‌ها شامل کلیه داده‌های انتقال‌یافته در شبکه مانند ایمیل‌ها، صفحات وب، فایل‌ها و پیامک‌ها هستند. امکان پایش و تحلیل ترافیک در شبکه با بهره‌گیری از تکنیک‌ها و ابزارهای گوناگون وجود دارد. می‌توان با بهره‌گیری از رویکردها و مراحلی که در این مقاله از بلاگ آراد آرپانت بیان، به دنبال مدیریت هر چه‌بهتر ترافیک در شبکه بود. 

شرکت آراد آرپانت به شما کمک می‌کند تا با استفاده از خدمات دواپس، خدمات نرم افزارهای اطلسین مانند سرویس دسک جیرا، کانفلوئنس و...، وضعیت شبکه داخلی سازمان را بهبود ببخشید. تیم متخصصان فنی و کارشناسان دواپس و پشتیبانی شبکه آراد آرپانت، همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما درباره نحوه دریافت خدمات و ثبت قرارداد پشتیبانی هستند.