انواع سیستم‌های مدیریت شبکه چیست؟

امروزه در بسیاری از مشاغل، کسب و کارها و سازمان‌های بزرگ و کوچک از قابلیت‌های شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شود. شبکه کامپیوتری می‌تواند کاربردهای مختلفی در هر کسب و کار یا شغل داشته باشند و معمولا به منظور نگهداری از اطلاعات و داده‌ها و همچنین امکان دسترسی کارکنان به این داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل راه‌اندازی و استفاده از شبکه‌های کامپیوتری امروزه از اهمیت زیادی در مشاغل و کسب و کارهای مختلف برخوردار است. توسعه استفاده از شبکه‌های کامپیوتری بحث مدیریت آن‌ها را نیز مطرح می‌کند که اهمیت زیادی دارد. در این مقاله از بلاگ آراد آرپانت با انواع سیستم های مدیریت شبکه و نقش و اهمیت آن‌ها آشنا می‌شویم. 

اهمیت مدیریت شبکه چیست؟

پیش از آشنایی با انواع سیستم های مدیریت شبکه و ویژگی‌ها و مزایای آن، ابتدا اهمیت آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. بروز اختلال در سیستم‌های کامپیوتری امری شایع محسوب می‌شود که ممکن در شبکه‌های کامپیوتری کسب و کارها و سازمان‌های مختلف رخ دهد. به همین دلیل حضور فرد یا افرادی که در زمینه مدیریت شبکه و آشنایی با انواع سیستم های مدیریت شبکه تخصص داشته باشند از اهمیت زیادی برخوردار است. در واقع زمانی می‌توان سیستم مدیریتی یک سازمان را کارآمد دانست که بتوان شبکه را به خوبی مانیتور کرده و مشکلات پیش آمده در آن را حل کرد؛ زیرا در صورت ادامه‌دار بودن روند برطرف‌سازی مشکل، امکان بروز سایر مشکلات در شبکه وجود دارد. 

بیشتر بخوانید: اهمیت پشتیبانی شبکه چیست؟

مدیریت شبکه‌های کامپیوتری چیست؟

فرآیندها، روش‌ها، ابزارها و فعالیت‌های که به منظور بهبود عملکرد شبکه‌های کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گیرند، مدیریت شبکه نام دارند. بکارگیری انواع سیستم‌ های مدیریت شبکه می‌تواند به میزان قابل توجهی کارایی در شبکه‌های کامپیوتری را افزایش دهد. به منظور مدیریت و مانیتورینگ شبکه‌های کامپیوتری می‌توان از ابزارها و نرم‌افزارهای مختلفی استفاده کرد (مانند نرم افزارهای سرویس دسک جیرا و کانفلوئنس) که این نوع سیستم‌ها با نام Network Management Systems یا به اختصار NMS شناخته می‌شوند. 

بدون شک مدیریت صحیح شبکه در کسب و کارها و سازمان‌ها مختلف مزایایی به همراه دارد؛ در صورتی که مدیریت شبکه به صورت اصول و صحیح اجرا شود امکان استفاده از تمامی ظرفیت‌ها شبکه فراهم شده که این امر باعث بالا رفتن قابلیت اطمینان شبکه می‌شود. در واقع به کارگیری انواع سیستم‌ های مدیریت شبکه بهره‌وری شبکه را بالا برده و عملکرد آن را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد. 

انواع سیستم های مدیریت شبکه کدامند؟

سیستم‌هایی مختلفی وجود دارند که می‌توان با توجه به نوع شبکه و نیاز از آن‌ها به منظور مدیریت شبکه استفاده کرد. هر یک از انواع سیستم های مدیریت شبکه ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند که تنها مدیر شبکه می‌تواند بهترین سیستم را انتخاب کرده و برای مدیریت شبکه از آن استفاده کند. از مهم‌ترین انواع سیستم های مدیریت شبکه می‌توان موارد زیر را نام برد.

مدیریت پیکربندی

یکی از انواع سیستم های مدیریت شبکه و ترافیک شبکه به حساب می‌آید که اصلی‌ترین هدف آن، نظارت بر اطلاعات پیکربندی شبکه و سیستم‌ است. با استفاده از سیستم مدیریت پیکربندی امکان مدیریت و پیگیری اثرات نسخه‌های گوناگون اجزای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بر روی عملکرد شبکه فراهم می‌شود. هر دستگاه در شبکه‌های کامپیوتری دارای اطلاعات متنوعی است که مربوط به همان دستگاه می‌شود. در سیستم مدیریت پیکربندی با توجه به طراحی ایستگاه کاری، اطلاعات مربوط به هر دستگاه به منظور دسترسی راحت در بانک اطلاعاتی ذخیره می‌شود. در این شرایط رمانی که مشکل رخ دهد، بانک اطلاعاتی به عنوان یک راهنما مورد جستجو قرار گرفته و برای حل مشکل به وجود آمده از اطلاعات آن استفاده می‌شود. 

مدیریت حسابگری

هدف از سیستم مدیریت حسابگری به عنوان یکی از انواع سیستم های مدیریت شبکه، بهبود راندمان شبکه از طریق اندازه‌گیری پارامترهای استفاده از شبکه است. این سیستم مدیریت می‌توان مشکلات شبکه را به حداق برساند زیرا امکان تخصیص منابع شبکه بر مبنای ظرفیت منابع فراهم می‌شود. در این سیستم می‌توان توازن در دسترسی شبکه بین کاربران را به حداکثر رساند. 

در سیستم مدیریت حسابگری به عنوان یکی از انواع سیستم های مدیریت شبکه، اولین قدم در راستای مدیریت حساب مناسب این است که میزان استفاده یا کارکرد همه منابع مهم شبکه اندازه‌گیری شود. در این سیستم می‌توان با استفاده از تحلیل نتایج می‌توان نسبت به الگوهای مصرف کنونی و همچنین سهم مصرفی که در یک نقطه امکان کار گذاشتن دارد، بینش کافی بدست آورد. 

مدیریت خطا

یکی دیگر از انواع سیستم های مدیریت شبکه به حساب می‌آید که هدف اصلی آن تشخیص گزارش‌دهی، اعلام به کاربر و رفع مشکلات و عیب یابی شبکه در راستای حفظ اجرای مؤثر شبکه است. خطاهایی که در شبکه بروز پیدا می‌کنند امکان از کار انداختن یا افت غیر قابل قبول در شبکه را دارند. این سیستم مدیریت شبکه بیش از همه سیستم‌ها به صورت گسترده در عناصر مدیریت شبکه ISO پیاده‌سازی شده است. در سیستم مدیریت خطا ابتدا نشانه‌ها و اثرات مشکل تعیین شده و سپس این مشکلات دسته‌بندی می‌شوند. پس از شناسایی و دسته‌بندی نوبت به ارائه راه‌حل و برطرف کردن مشکل می‌رسد. در این سیستم راه‌حل ارائه شده برای تمام زیرسیستم‌های مهم آزمایش می‌شود و در نهایت تشخیص و تحلیل مشکل ثبت می‌شود. 

مدیریت امنیت

در صورتی که قصد دارید از بروز خرابکاری به صورت عمدی یا غیرعمدی در شبکه جلوگیری کنید، مدیریت امنیت یکی از بهترین انواع سیستم های مدیریت شبکه به حساب می‌آید. هدف اصلی این سیستم مدیریت چالش های امنیت شبکه، در راستای جلوگیری از خرابکاری در شبکه کنترل دستیابی به منابع شبکه بر اساس راهنماهای محلی است. این روش می‌توان از بروز خرابکاری عمدی و غیرعمدی در شبکه و در دسترس قرار گرفتن اطلاعات حساس بدون مجوز جلوگیری کند. به عنوان مثال در این سیستم می‌توان دسترسی کاربران به یک منبع شبکه را نظارت کرده و دسترسی کاربر با کد نامناسب را مورد قبول قرار ندهد. 

در سیستم مدیریت امنیت منابع شبکه به ناحیه‌های مجاز و غیر مجاز تقسیم‌بندی می‌شوند. در این سیستم برخی از کاربران اجازه دسترسی به هر منبع در شبکه را دارند زیرا معمولا این کاربران در خارج از شبکه قرار دارند. اما برای برخی دیگر از کاربران که به عنوان کاربران داخلی شبکه شناخته می‌شوند، امکان دسترسی به اطلاعات تولید شده توسط یک بخش وجود ندارد. به عنوان مثال دسترسی به فایل‌ها و اطلاعات بخش منابع انسانی در یک سازمان برای کاربرانی که خارج از این بخش هستند مناسب نخواهد بود. 

در سیستم مدیریت امنیت سایبری شبکه به عنوان یکی از انواع سیستم های مدیریت شبکه چندین عمل انجام می‌شود؛ در این سیستم منابع حساس موجود در شبکه مانند سیستم، فایل‌ها و سایر اطلاعات شناسایی شده و بر این اساس نگاشت بین منابع حساس و تنظیمات کاربری تعیین می‌شود. در این سیستم نقاط دسترسی به منابع حساس شبکه به صورت مداوم مانیتور شده و در صورتی که دسترسی نامناسب به این منابع وجود داشته باشد، گزارش می‌شود. 

سخن آخر

امروزه از شبکه‌های کامپیوتری به صورت گسترده‌ای در سازمان‌های بزرگ و کوچک و کسب و کارهای مختلف به منظور ذخیره و نگهداری اطلاعات و همچنین دسترسی کاربران به این داده‌ها استفاده می‌شود. با توجه به اینکه این شبکه‌ها معمولا حاوی اطلاعات و داده‌های مهمی از یک سازمان هستند، مدیریت و خدمات پشتیبانی شبکه به منظور محافظت از این داده‌ها و همچنین شناسایی سریع مشکلات و اقدام به رفع آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه انواع سیستم‌ های مدیریت شبکه وجود دارند که هر کدام با رویکرد و هدف خاصی به منظور محافظت از داده‌ها و منابع شبکه و همچنین شناسایی و ارائه راه حل برای رفع مشکلات مورد استفاده قرار می‌گیرند.