آنالیز لاگ یا Log Analysis چیست و چه نقشی در امنیت سایبری شبکه دارد؟

آنالیز لاگ، فرآیند ارزیابی و تفسیر داده‌های لاگ است که توسط سیستم‌های رایانه‌ای، اپلیکیشن‌ها و شبکه‌ها ایجاد می‌شود. این رویکرد شامل تحلیل فایل‌های لاگ جهت شناسایی الگوها، موارد غیرعادی و روندهایی است که به سازمان‌ها جهت شناخت عملکرد سیستم‌ها، امنیت و استفاده از آن‌ها کمک می‌کند. آنالیز لاگ سرور اهمیت بسیار زیادی در مواردی همچون عیب‌یابی، امنیت، تطبیق داده‌های لاگ با ضوابط و استانداردهای صنعتی، بهینه‌سازی عملکرد و به‌طورکلی حفظ سلامت و کارایی شبکه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای دارد. در این مقاله از بلاگ آراد آرپانت، می‌خواهیم با آنالیز لاگ بیشتر آشنا شویم. 

آنالیز لاگ چیست؟

ابزارهای لاگ آنالیز به‌منظور جمع‌آوری، طبقه‌بندی و تحلیل داده‌های نوشته شده در فایل‌های لاگ استفاده می‌شوند. آنالیز لاگ قابلیت‌هایی را ارائه می‌کند که به توسعه‌دهندگان و پرسنل بخش عملیات، در پایش برنامه‌ها و همچنین تصویرسازی داده‌های لاگ کمک می‌کند. آنالیز لاگ سرور اهمیت و فواید بسیار زیادی دارد، اما نمی‌توان به این فواید در صورت عدم بهینه‌سازی مدیریت لاگ و آنالیز لاگ فایل دست یافت. تیم‌های توسعه می‌توانند به این سطح از بهینه‌سازی با استفاده از آنالایزر لاگ، دست یابند. 

بیشتر بخوانید: اهمیت پشتیبانی شبکه چیست؟

دلایل اهمیت آنالیز لاگ سرور 

در بسیاری از موارد، آنالیز لاگ سرور  در خدمات پشتیبانی شبکه یک مسئله الزامی و قانونی محسوب می‌شود. سازمان‌ها باید از مقررات خاصی که چگونگی آرشیو شدن و تحلیل داده‌ها را بیان می‌کنند، تبعیت کنند. علاوه بر تبعیت از قوانین، اجرای مؤثر آنالیز لاگ سرور، اهمیت و مزیت‌های قابل‌توجهی برای کسب‌وکارها دارد. برخی از این مزایا عبارت‌اند از: 

بهبود عیب‌یابی

سازمان‌هایی که به‌طور مستمر به دنبال آنالیز لاگ ها هستند، عموماً قادر به شناسایی هر چه سریع‌تر خطاها خواهند بود. کسب‌وکارها با بهره‌گیری از یک ابزار تحلیل پیشرفته، می‌توانند از بروز مسائل جلوگیری کنند که این امر سبب کاهش قابل‌توجه زمان و هزینه اقدامات بعدی می‌شود. 

بهبود امنیت سایبری

آنالیز مؤثر لاگ سبب ارتقای معنادار قابلیت‌های یک سازمان در حوزه امنیت سایبری می‌شود. پایش منظم و آنالیز لاگ ها به سازمان‌ها جهت تشخیص هرچه سریع‌تر حملات احتمالی کمک می‌کند. 

ارتقای تجربه مشتریان

آنالیز لاگ به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا تمامی برنامه‌ها و ابزارهای مشتریان، عملکرد و امنیت بالایی داشته باشند. بررسی دقیق و کامل رویدادهای لاگ به سازمان‌ها در شناسایی سریع اختلالات و حتی پیشگیری از این مسائل و بهبود رضایت‌مندی مشتریان (به کمک چرخه ci cd) کمک می‌کند. 

خطاهای HTTP

یکی از کاربردهای آنالیز لاگ، جستجو برای خطاهای HTTP است. شما با آنالیز خود می‌توانید خطاهای HTTP و صفحاتی که این خطاها رخ داده‌اند را شناسایی کرده و آن‌ها را رفع کنید. 

ارزیابی عملکرد بازدیدکنندگان سایت 

آنالیز لاگ سرور به شما کمک می‌کند تا علاوه بر شناخت تعداد بازدیدکنندگان سایت، صفحاتی را که بیشترین بازدیدکننده را داشته و همچنین فعالیت‌های آن‌ها در وب‌سایت یا پلتفرم خود را مشاهده کنید. روندها و الگوهای مشابه به شما در شناسایی فرصت‌ها کمک خواهد کرد. 

بیشتر بخوانید: چک لیست نکات امنیتی طراحی و افزایش امنیت سایت

نحوه آنالیز لاگ ها 

یکی از روش‌های مرسوم در تحلیل لاگ‌ها و مانیتورینگ شبکه، صدور فایل‌ها و باز کردن آن‌ها در برنامه اکسل است. این فرآیند زمان‌بر منسوخ شده است و ابزارهایی مانند سومو لاجیک، وارد بازار شدند. می‌توان از جدیدترین ابزارها جهت یکپارچه‌سازی محیط‌های مختلف با بهره‌گیری از سرورهایی همچون IIS وب سرور، NGING و غیره استفاده کرد. همچنین در بسیاری از ابزارهای دیگر، آموزش‌های رایگان جهت ارزیابی نحوه آنالالیز لاگ سرور ارائه شده‌اند. 

روش‌ها و توابع آنالیز لاگ 

توابع آنالیز لاگ، داده‌ها را جهت کمک به کاربران به‌منظور سازمان‌دهی و استخراج اطلاعات از لاگ ها، مدیریت و هدایت می‌کنند. در این قسمت، برخی از رایج‌ترین روش‌ها جهت تحلیل لاگ بیان می‌شوند. 

عادی‌سازی

عادی‌سازی، یک تکنیک مدیریت داده‌ها است که در آن بخش‌هایی از یک پیام به فرمت مشابه، تبدیل می‌شوند. لازم است تا فرآیند متمرکز سازی و نمایه‌سازی داده‌های لاگ، شامل یک مرحله عادی‌سازی باشد که در آن صفات ورودی‌های لاگ در سراسر برنامه‌ها، استانداردسازی شده و در فرمت یکسان، بیان می‌شوند. 

تشخیص الگو 

هم‌اکنون، امکان پیاده‌سازی برنامه‌های یادگیری ماشین با نرم‌افزار تحلیل لاگ به‌منظور مقایسه پیام‌های ورودی با یک معیار الگو و متمایزسازی پیام‌های لاگ جالب و نه‌چندان جالب، وجود دارد. این سیستم توانایی حذف ورودی‌های روتین لاگ را دارد، اما در صورت تشخیص ورودی غیرعادی، هشدار می‌دهد. 

طبقه‌بندی و تگ زدن

یکی از انواع روش‌های آنالیز لاگ سرور، گروه‌بندی ورودی‌های لاگ مشابه است. همچنین امکان ردیابی کلیه خطاهای مشابه در میان برنامه‌ها وجود دارد و امکان فیلتر کردن داده‌ها به طرق مختلف، وجود دارد. 

تحلیل همبستگی 

هنگام وقوع یک رویداد، امکان انعکاس آن در لاگ های چندین منابع متفاوت وجود دارد. تحلیل همبستگی، فرآیند تحلیلی جمع‌آوری اطلاعات لاگ از انواع سیستم‌ها و کشف ورودی‌های لاگ از هر سیستم متصل به آن رویداد است. 

بیشتر بخوانید: DevOps یا Agile؟ کدامیک بهتر است؟

گام‌های عملی آنالیز لاگ

لاگ ها می‌توانند نشان‌دهنده سلامت و عملکرد یک برنامه و مجموعه زیرساخت باشند و سبب توانمندسازی تیم‌های توسعه‌دهنده و مدیران سیستم جهت تشخیص ساده و اصلاح خطاها شوند. در فرآیند پنج مرحله‌ای زیر، مدیریت لاگ ها با نرم‌افزارهای آنالیز لاگ سرور ارائه شده است: 

متمرکز سازی و ایندکس کردن

در این مرحله، داده‌های کلیه منابع لاگ در یک پلتفرم متمرکز جهت کارآمدسازی جستجو و فرآیند آنالیز، یکپارچه می‌شوند. ایندکس کردن باعث قابل جستجو شدن لاگ ها می‌شود، بنابراین پرسنل امنیتی و IT (یا کارشناس Help Desk شبکه) می‌توانند اطلاعات موردنیاز خود را به‌سرعت بیابند. 

جستجو و تحلیل

 امکان پیاده‌سازی تکنیک‌های تحلیلی مانند تشخیص الگو، عادی‌سازی، تگ زدن و تحلیل همبستگی به‌صورت دستی و یا با استفاده از روش یادگیری ماشین وجود دارد. 

پایش و هشدار

سازمان‌ها و شرکت‌های فناوری اطلاعات با وجود ابزارهای تحلیلی و یادگیری ماشین می‌توانند پایش خودکار و آنی لاگ‌ها را پیاده‌سازی کنند و هشدارهای لازم فایروال را در صورت بروز شرایط خاص، ارائه کنند. خودکارسازی سبب پایش مستمر حجم زیادی از لاگ هایی می‌شود که انواع سیستم‌ها و برنامه‌ها را پوشش می‌دهند. 

گزارش و داشبورد

ارائه گزارش‌های مناسب و ایجاد داشبورد ترافیک شبکه، جزو ویژگی‌های کلیدی نرم‌افزارهای آنالیز لاگ سرور محسوب می‌شوند. همچنین می‌توان از داشبوردهای سفارشی چند بار مصرف برای اطمینان از ارائه دسترسی به لاگ ها و معیارهای امنیتی محرمانه به کارکنان استفاده کرد. 

برخی از ابزارهای آنالیز لاگ سرور

ابزارهای زیادی برای آنالیز لاگ ارائه شده‌اند. برخی از این ابزارها رایگان و متن‌باز هستند و شما می‌توانید لاگ ها را به شکل بهتری آنالیز کرده و جستجوهای گوناگون را انجام دهید. برخی از این ابزارها عبارت‌اند از: 

Sematext Logs

Sematext Logs یک راهکار مدیریت لاگ SaaS ابری است و شما می‌توانید از بهترین راهکارهای آن در آنالیز لاگ خود با میزبانی ELK به‌عنوان سرویس در فضای ابری یا داخلی بر اساس خدمات دواپس استفاده کنید. این ابزار با تعداد زیادی از لاگ شیپرها، کتابخانه‌های لاگینگ، پلتفرم‌ها و فریم‌ورک‌ها سازگار است و امکان تجمیع لاگ ها از منابع متنوع وجود دارد. 

Splunk

Splunk یکی از شناخته‌شده‌ترین پلتفرم‌های تحلیل و پایش لاگ است که امکان استفاده از آن به‌صورت رایگان یا با پرداخت هزینه وجود دارد. این برنامه توانایی جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، ایندکس کردن، ایجاد همبستگی، تصویرسازی، تحلیل و گزارش دهی هر نوع داده تولیدشده توسط ماشین چه به‌صورت ساختاریافته، ساختارنیافته یا لاگ های پیچیده را بر اساس رویکرد چندخطی دارد. 

logz.io

logz.io یکی دیگر از نرم‌افزارهای آنالیز لاگ سرور ابری است و امکان مقیاس دهی ساده، قابلیت دسترسی بالا و امنیت را فراهم می‌کند. شما با logz.io می‌توانید، حجم انبوهی از داده‌ها را به‌صورت آنی جستجو کرده و نتایج را برحسب سرور، برنامه یا هر پارامتر دیگر موردنظر خود پالایش کنید. این برنامه از یادگیری ماشین و ابزارهای تحلیلی پیش‌گویانه جهت تشخیص و حل هر چه سریع‌تر مسئله استفاده می‌کند. 

کلام پایانی 

در پایان باید گفت آنالیز لاگ سرور، یک فرآیند حیاتی برای سنجش عملکرد، امنیت شبکه و پایداری سیستم‌های مختلف رایانه‌ای محسوب می‌شود. این آنالیز به سازمان‌ها در شناسایی و حل سریع مسائل، جلوگیری از نشت اطلاعات و بهینه‌سازی سیستم‌های آن‌ها جهت دستیابی به عملکرد بهتر کمک می‌کند. ابزارهای آنالیز لاگ با گذشت سال‌ها، پیچیده‌تر و حرفه‌ای‌تر شده و کارشناسان IT می‌توانند از این ابزار جهت استخراج اطلاعات ارزشمند از فایل‌های لاگ استفاده کنند. با افزایش اهمیت کلان داده و اینترنت اشیا، تحلیل لاگ اهمیت بسیار بیشتری یافته است.