چرخه ci cd چیست و پیاده سازی آن چگونه است؟

درصورتی که به دنبال این هستید که CI/CD چیست احتمالا دانشجویی کنجکاو، توسعه دهنده نرم افزار یا وظیفه توسعه دادن نرم افزار به شما محول شده است و به دنبال راهکاری بروز برای ارتقای کیفیت نرم افزار خود یا شرکتی که در آن کار می‌کنید هستید. همانطور که می‌دانید CI/CD (Continuous Integration/Continuous Deployment) به معنی یکپارچه سازی مداوم و تحویل مداوم است که در CI تغییرات جدیدی که در کد انجام می‌شود، برای ساخت و آزمایش قرار می‌گیرند و در صورت عدم وجود مشکل، با کدهای اصلی تلفیق خواهند شد. و در CD بعد از بررسی توسط کارشناسان برنامه به صورت خودکار بروزرسانی می‌شود

در این مقاله از بلاگ آراد آرپانت، شما با مفهوم CI/CD آشنا می‌شوید و به مزایا و اهمیت آن پرداخته می‌شود. همچنین، ابزارها و روش‌های مرتبط با CI/CD نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند. با خواندن این مقاله، شما با مفاهیم اساسی CI/CD آشنا خواهید شد و قادر خواهید بود از این رویکرد مدرن در توسعه نرم‌افزار بهره‌برداری کنید.

CI/CD: راهی برای بهبود فرآیند توسعه نرم‌افزار

ابتدا باید بدانید که مفهوم و معنی CI/CD چیست؟ 

CI چیست؟

یکی از روش‌های متداول در توسعه نرم‌افزار، ترکیب مداوم (CI) است که شامل اعمال تغییرات کوچک و بررسی‌هایی بر روی کد توسط توسعه‌دهندگان می‌شود. به دلیل مقیاس نیازمندی‌ها و تعداد مراحل مورد نیاز، این فرایند به صورت خودکار انجام می‌شود تا تیم‌ها بتوانند برنامه‌های خود را به صورت قابل اعتماد و تکرارپذیر بسازند، آزمایش کنند و بسته‌بندی کنند. CIبه بهبود مسیر تغییرات کد کمک کرده و در نتیجه زمان توسعه‌دهندگان برای اعمال تغییرات و بهبود نرم‌افزار را افزایش می‌دهد.

CD) Continuous delivery) چیست؟

تحویل مداوم (CD) یک روش توسعه نرم‌افزار است که به همراه CI به منظور خودکارسازی فرآیند فراهم‌سازی زیرساخت و انتشار برنامه‌ها کار می‌کند.

با پایان فرآیند CI که شامل آزمون و ساخت کد است، CD در مراحل نهایی به‌کار می‌رود تا اطمینان حاصل شود که کد به همراه همه نیازمندی‌های لازم برای استقرار در هر محیطی در هر زمانی بسته‌بندی شود. CD می‌تواند از فراهم‌سازی زیرساخت تا استقرار برنامه در محیط تست یا تولید، همه چیز را پوشش دهد.

بیشتر بخوانید: چطور کارشناس دواپس پیدا کنیم؟

Continuous deployment 

استقرار مداوم مرحله بعدی تحویل مداوم است. Continuous deployment به سازمان‌ها امکان می‌دهد که برنامه‌های خود را به صورت خودکار انتشار دهند و نیازی به مداخله انسانی نباشد. با استقرار مداوم، تیم‌های DevOps معیارهایی را برای انتشار کدها به‌طور پیش‌فرض تعیین می‌کنند و هنگامی که این معیارها برآورده و تأیید می‌شوند، کد در محیط تولید منتشر می‌شود. این امر به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا بسیار زودتر و به راحتی ویژگی‌های جدید را در اختیار کاربران قرار دهند. تا اینجا با مفهوم CI/CD چیست آشنا شدید در ادامه بیشتر به معرفی محیط اجرایی این فرآیند خواهیم پرداخت.

محیط اجرایی CI/CD

در ادامه متوجه می‌شوید که محیط اجرایی CI/CD چیست.

1. Jenkins

• Jenkins یک سرور ادامه‌دار و منبع باز برای اجرای CI/CD است.
• قابلیت پشتیبانی از زبان‌ها و فریم‌ورک‌های مختلف توسعه نرم‌افزار را دارد.
• قابلیت تنظیم و انتقال فرایندهای CI/CD را فراهم می‌کند.
• امکان استفاده از پلاگین‌های متنوع برای توسعه و بهینه‌سازی فرآیندهای CI/CD را فراهم می‌کند.

2. GitLab CI/CD

• یک قابلیت داخلی در سامانه مدیریت نسخه GitLab است که برای اجرای فرآیندهای CI/CD استفاده می‌شود.
• این محیط اجرایی قابلیت انتشار خودکار نرم‌افزارها را در محیط‌های مختلف (تست، تولید و ...) فراهم می‌کند.
• دارای ابزارهای متنوع برای آزمون و تحلیل کد است.
• این ابزار توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا فرآیندهای CI/CD را به صورت کدی تعریف و مدیریت کنند.

3. CircleCI

• یک سرویس مدیریت و اجرای CI/CD است که در محیط ابری قرار دارد.
• این محیط اجرایی از زبان‌ها و فریم‌ورک‌های مختلف پشتیبانی می‌کند.
• امکان استفاده از پیکربندی ساده و انعطاف‌پذیر برای تعریف فرآیندهای CI/CD را فراهم می‌کند.
• قابلیت اجرای همزمان تعداد زیادی وظیفه را داراست، که باعث افزایش سرعت اجرای فرآیندهای CI/CD می‌شود.

بیشتر بخوانید: هزینه خدمات دواپس برای یک شرکت کوچک و متوسط چقدر است؟

با مزایا و معایب CI/CD آشنا شوید

CI/CD دارای مزایا و معایبی است که در زیر به تفصیل توضیح داده شده است:

مزایا CI/CD چیست؟

• افزایش کیفیت نرم‌افزار: با استفاده از CI/CD، توسعه‌دهندگان قادر خواهند بود به صورت مداوم تغییرات را آزمون کنند و به صورت خودکار اطمینان حاصل کنند که کدها بدون خطا و با سایر اجزای سیستم سازگار هستند. این کار باعث افزایش کیفیت نرم‌افزار و کاهش خطاها می‌شود.
• تسریع فرآیند توسعه و تحویل: CI/CD اجازه می‌دهد تا تغییرات کد به صورت مداوم و به صورت خودکار ادغام و تحویل داده شوند. این به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا سریع‌تر و به صورت مداوم نسخه‌های جدید را تولید و به کاربران یا مشتریان خود ارائه کنند.
• کاهش ریسک و بازدهی بهتر: با استفاده از CI/CD، تغییرات کوچک به صورت مداوم و به صورت خودکار ادغام می‌شوند. این باعث می‌شود که ریسک تحویل نرم‌افزار به مشتریان کاهش یابد و به دست آوردن بازخورد زودتر امکان‌پذیر شود. همچنین، بهبود عملکرد فرآیند توسعه و تحویل نرم‌افزار باعث افزایش بازدهی تیم توسعه می‌شود.
• افزایش انعطاف‌پذیری و قابلیت توسعه: با استفاده از CI/CD، تیم‌های توسعه قادر خواهند بود به صورت مستمر و بهبود یافته تغییرات را به نرم‌افزار اضافه کنند. این انعطاف‌پذیری و قابلیت توسعه به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا سریعاً به نیازهای مشتریان و تغییرات در بازار پاسخ دهند.

معایب CI/CD چیست؟

• نیاز به زیرساخت و تنظیمات پیچیده: پیاده‌سازی CI/CD نیازمند زیرساخت‌های مناسب و تنظیمات پیچیده است. این ممکن است نیاز به زمان و تلاش بیشتری برای راه‌اندازی و پیکربندی مورد نیاز داشته باشد.
• تکنولوژی‌های مختلف و تغییرات پیچیده: CI/CD معمولاً به استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های متعددی نیاز دارد. این باعث می‌شود مدیریت و پیگیری تمامی این تکنولوژی‌ها و تغییرات مرتبط با آن‌ها پیچیده شود.
• وابستگی به تست‌های خودکار: CI/CD نیازمند تست‌های خودکار قوی و جامع است. بدون تست‌های خودکار مناسب، اطمینان از صحت کدها و عملکرد صحیح نرم‌افزار کاهش می‌یابد.
• مشکلات امنیتی CI/CD چیست: استفاده از CI/CD ممکن است برخی مشکلات امنیتی را به همراه داشته باشد (خدمات امنیت شبکه). برخی از ابزارها و روش‌های مورد استفاده در CI/CD ممکن است آسیب‌پذیری‌های امنیتی داشته باشند و نیازمند رعایت استانداردها و اقدامات امنیتی مناسب باشند.

با در نظر گرفتن مزایا و معایب CI/CD، تیم‌های توسعه باید تصمیم‌گیری مناسبی درباره استفاده از این رویکرد بر اساس نیازها و شرایط خود انجام دهند.

بیشتر بخوانید: شرایط همکاری نیروی Help Desk آرادآرپانت چیست؟

مراحل انجام چرخه CI/CD چیست؟

مراحل انجام CI/CD عموماً شامل مراحل زیر است:

1. ساخت (Build): در این مرحله، کدهای منبع (source code) از سیستم کنترل نسخه استخراج می‌شوند و ساختار برنامه از آن تولید می‌شود. این شامل کامپایل کد، ایجاد بسته‌های نرم‌افزاری و تولید فایل‌های اجرایی است.
2. آزمون و واحد (Unit Testing): در این مرحله، تست‌های واحد (Unit Tests) اجرا می‌شوند تا صحت عملکرد قطعه‌های کد را تأیید کنند. این تست‌ها به طور خودکار و بدون نیاز به دخالت دستی اجرا می‌شوند.
3. ادغام (Integration): در این مرحله، تغییرات کدهای مختلف اعمال می‌شوند و ادغام (Integration) انجام می‌شود. تمامی تغییرات کد از شاخه‌های مختلف (branch) به شاخه اصلی (main branch) ادغام می‌شوند.
4. آزمون عملکرد (Functional Testing): در این مرحله، آزمون‌های عملکردی (Functional Tests) بر روی نرم‌افزار اجرا می‌شوند تا صحت عملکرد کلی سیستم را تأیید کنند. این آزمون‌ها معمولاً به صورت خودکار و با استفاده از ابزارهای آزمون انجام می‌شوند.
5. تحویل (Deployment): در این مرحله، نسخه تست شده و تأیید شده نرم‌افزار در محیط اجرایی (مانند سرورها یا ابر خدمات پشتیبانی شبکه) قرار می‌گیرد. این فرآیند توسط ابزارها و فرآیندهای خودکار صورت می‌گیرد.
6. نظارت (Monitoring): پس از تحویل نرم‌افزار، نظارت مداوم بر عملکرد آن انجام می‌شود. در این مرحله، عملکرد سیستم و پارامتر‌های مرتبط، نظارت و ارزیابی می‌شوند تا هر گونه خطا یا مشکل را زودتر شناسایی و برطرف کنیم.

این مراحل معمولاً در یک چرخه مداوم تکرار می‌شوند، به طوری که هر بار که تغییری در کد صورت می‌گیرد، فرآیند CI/CD را از ابتدا تا انتها اجرا باید کرد تا نسخه جدید نرم‌افزار را تحویل داد.

بیشتر بخوانید: استفاده از خدمات پشتیبانی شبکه آرادآرپانت چه مزایایی دارد؟

سخن آخر

در انتها باید گفت که توسعه CI/CD عملی استاندارد برای شرکت‌هایی است که به طور منظم می‌خواهند بر روی برنامه‌ها آپدیت داشته باشند و نیاز به یک فرآیند تحویل بروزرسانی قابل اعتماد دارند. پس از تعیین، پایپلاین CI/CD به تیم اجازه می‌دهد تمرکز بیشتری روی بهبود برنامه‌ها داشته باشد و کمتر درگیر جزئیات تحویل آن به محیط‌های مختلف باشد.

شروع به کار با CI/CD نیازمند همکاری تیم‌های DevOps درباره فناوری‌ها، روش‌ها و اولویت‌ها است. تیم‌های تولید باید توافقی درباره رویکرد مناسب برای شرکت و فناوری‌های خود داشته باشند. پس از راه‌اندازی این روش، تیم باید به طور پیوسته از روش‌های CI/CD پیروی کند تا بتواند نتیجه مورد نظر را بدست آورد. شما در این مطلب با مفهوم CI/CD چیست آشنا شدید و از مزایا، معایب و مراحل انجام این فرآیند اطلاعات خوبی کسب کردید امیدواریم در آینده بتوانید از این فرهنگ بروزرسانی نرم افزار به خوبی در پروژه های خود استفاده کنید.