دیتاسنتر چیست؟

در عصر حاضر داده‌ها بخش مهمی از کسب‌وکارها را تشکیل می‌دهند و مدیریت صحیح و حفاظت از آن‌ها به منظور موفقیت مجموعه‌های گوناگون از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. باید بدانید که ذخیره، مدیریت و پردازش این حجم بالای داده درون دیتاسنتر صورت می‌گیرد. اگر کنجکاو هستید بدانید دیتاسنتر چیست و انواع مختلف آن چه نقشی در مدیریت کسب‌وکارها و سازمان‌های مختلف ایفا می‌کنند، با ما تا انتهای این مطلب از وبلاگ آراد آرپانت، ارائه‌دهنده‌ی خدمات دواپس تخصصی و خدمات پشتیبانی شبکه  همراه باشید.

بررسی ماهیت دیتاسنتر

با توجه به اطلاعات موجود در وب‌سایت‌های aws.amazon.com، techtarget.com و ibm.com در پاسخ به سوال دیتاسنتر چیست؟ می‌توان گفت که نوعی مکان فیزیکی یا مرکزی متشکل از سیستم‌های ذخیره‌سازی و زیرساخت‌های محاسباتی است که سازمان‌های گوناگون از آن‌ها به منظور جمع‌آوری، پردازش، ذخیره و انتشار داده‌های خود استفاده می‌کنند. میزان وابستگی یک کسب‌وکار به برنامه‌ها، خدمات و داده‌های موجود در دیتاسنتر تا اندازه‌ای است که وجود آن به یک دارایی حیاتی برای پیگیری عملیات‌های روزمره تبدیل می‌شود و اجزای حیاتی آن هم روترها، فایروال‌، سوئیچ‌ها، سیستم‌های ذخیره‌سازی و کنترل‌کننده‌ی تحویل برنامه را در برمی‌گیرد. پیشنهاد می‌شود برای کسب اطلاعات بیشتر مطلب شبکه کامپیوتری چیست وانواع تجهیزات شبکه و سروررا مطالعه نمایید.

تاریخچه دیتاسنتر

قدمت استفاده از دیتاسنتر به دهه‌ی ۱۹۴۰ میلادی برمی‌گردد. در آن زمان مرکز کامپیوتر و یکپارچه‌سازی اعداد الکتریکی ارتش آمریکا در دانشگاه پنسیلوانیا تکمیل شد که در حقیقت نمونه‌ی اولیه‌ی یک دیتاسنتر به شمار می‌رفت و به فضایی اختصاصی برای قراردادن دستگاه‌های بزرگ خود نیاز داشت. با گذشت چندین سال، کامپیوترها به دستگاه‌هایی با کارایی بیشتر و ابعاد کوچک‌تر تبدیل و در دهه‌ی ۱۹۹۰ هم میکروکامپیوترها وارد بازار شدند و به این شکل فضای مورد‌نیاز برای پیگیری عملیات‌های مرتبط با IT کاهش پیدا کرد. این میکروکامیپوترها به تدریج به سرور و اتاقی که آن‌ها را در خود نگهداری می‌کرد به دیتاسنتر شهرت پیدا کردند. با این حال با ظهور فناوری ذخیره‌سازی در فضای ابری در اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ میلادی استفاده از دیتاسنترها هم برای سازمان‌ها دستخوش تغییرات چشمگیر شد. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید: امنیت داده ها (Data Security) چیست؟

انواع مختلف دیتاسنتر

در حال حاضر انواع مختلفی از دیتاسنترها به شرح زیر موجود هستند که یک شرکت بسته به حجم کاری و نیازهای تجاری خود ممکن است از بیشتر از یک نوع آن‌ها استفاده کند.

1) دیتاسنتر سازمانی (Enterprise (on-premises) data centers)

این مدل مرکز داده تمامی زیرساخت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و داده‌های داخلی را در خود جای می‌دهد و بسیاری از سازمان‌ها هم به استفاده از آن تمایل دارند. با وجود این مدل دیتاسنتر می‌توان نظارت بیشتری را بر امنیت اطلاعات اعمال کرد و در صورت وضع شدن قوانین و مقررات جدید هم راحت‌تر آن‌ها را مطابقت داد. در صورت استفاده از این دیتاسنتر شرکت باید مسئولیت کلیه‌ی مراحل استقرار، نظارت و مدیریت را برعهده بگیرد.

2) مراکز داده ابری عمومی و داده در مقیاس بزرگ (Public cloud data centers and hyperscale data centers)

دیتاسنترهای داده ابری منابع و زیرساخت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات را به منظور استفاده چندین مشترک از طریق اتصالات اینترنتی در خود جای می‌دهند. بیشتر مراکز داده ابری بزرگ در دنیا که دیتاسنتر مقیاس بزرگ نامیده می‌شوند توسط شرکت‌های معتبری از قبیل AWS و پلتفرم ابری گوگل مدیریت می‌شوند. مراکز داده در مقایس بزرگ ابعاد بیشتری در مقایسه با مراکز داده سنتی دارند و می‌توانند حداقل ۵۰۰۰ سرور و چندین متر تجهیزات اتصالی را در خود جای دهند.

مراکز داده مدیریت شده و هم مکان (Managed data centers and colocation facilities)

دیتاسنترهای مدیریت شده و هم مکان گزینه‌های ایده‌آلی برای سازمان‌هایی محسوب می‌شوند که فضا، کارمند و تخصص کافی به منظور مدیریت زیرساخت‌های IT در محل ندارند. با توجه به این مسئله اگر تمایل ندارید زیرساخت‌های خود را با منابع مشترک یک دیتاسنتر ابری عمومی به اشتراک بگذارید، این مدل مرکز داده را به شما پیشنهاد می‌کنیم.در این مدل دیتاسنتر، شرکت مشتری سرورهای اختصاصی، سخت‌افزار ذخیره‌سازی و شبکه را از ارائه‌دهنده اجاره می‌کند و در مقابل ارائه‌دهنده هم مسئولیت مدیریت و نظارت را بر عهده خواهد گرفت. شرکت‌ها معمولا به منظور نگهداری از بکاپ داده از راه دور و بازیابی فاجعه (DR) مجموعه‌ها کوچک و متوسط به سراغ دیتاسنترهای مدیریت شده و هم مکان می‌روند. 

خدمات تخصصی آراد آرپانت: خدمات امنیت شبکه

منظور از دیتاسنتر مدرن چیست؟

عمده دیتاسنترهای مدرن با توجه به معماری سنتی IT توسعه پیدا کرده‌اند و در آن‌ها به جای اجرای هر برنامه یا حجم کاری بر روی سخت‌افزار اختصاصی از یک معماری ابری استفاده می‌کنند که منابع فیزیکی مانند CPU، حافظه و شبکه آن مجازی‌سازی شده‌اند. با استفاده از مجازی‌سازی شبکه، منابع قادر هستند از محدودیت‌های فیزیکی خود فاصله بگیرند و به چند برنامه و بار کاری در هر مقداری که نیاز است، تخصیص داده شوند. با توجه به این موارد سازمان‌ها می‌توانند بدون نیاز به تغییرات فیزیکی زیرساخت‌های خود را آن‌طور که نیاز دارند بهینه و به این شکل به بهتر شدن عملکرد و کنترل هزینه‌های خود کمک کنند. 

مزایای دیتاسنترهای مدرن

حال که متوجه شدید مشخصات جدیدترین مراکز داده چیست، بهتر است نگاهی هم به مزایای آن‌ها که به شرح زیر هستند، بیندازید:

استفاده بهینه از منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی و شبکه

به کمک مجازی‌سازی، شرکت‌ها می‌توانند منابع گوناگون خود را به بهترین شکل ممکن بهینه و با کمترین سخت‌افزار و ظرفیت استفاده نشده و غیرفعال به بالاترین تعداد کاربران خدمات‌رسانی کنند.

استقرار سریع برنامه‌ها و خدمات گوناگون

با وجود اتوماسیون SDI فراهم کردن زیرساخت‌های جدید به آسانی درخواست از طریق پرتال سلف سرویس انجام خواهد شد.

مقیاس‌پذیری

زیرساخت‌های مجازی‌شده IT بسیار ساده‌تر از زیرساخت‌های سنتی هستند و شرکت‌هایی که از مراکز داده در محل استفاده می‌کنند هم می‌توانند با استفاده از آن‌ها در صورت نیاز با افزایش حجم کاری به فضای ابری، ظرفیت خود را افزایش دهند.

دسترسی به انواع خدمات و راه‌حل‌های دیتاسنتر

با وجود دیتاسنتر مدرن شرکت‌ها قادر هستند طیف وسیعی از راه‌حل‌ها برای استفاده از IT را صرفا از یک زیرساخت شبکه در اختیار کاربران قرار دهند. در این شرایط انتخاب‌ها براساس حجم‌کاری انجام می‌شوند و شامل laaS و PaaS و SaaS و مواردی از این قبیل هستند.

توسعه داخلی فضای ابری

محاسبات کانتینری و بدون سرور به همراه یک اکوسیستم منبع باز قوی باعث فعال‌سازی و تسریع چرخه‌های DevOps و نوسازی برنامه‌ها می‌شود و آن‌ها را قادر می‌سازد برنامه‌های یکبار استقرار (once-deploy) را در هر مکانی توسعه دهند. این فراید ها جزئی از زیر ساخت شبکه هستند.

تجهیزات موجود در دیتاسنتر چیست؟

عمده‌ی زیرساخت‌های موجود در دیتاسنترهای سازمانی شامل موارد زیر هستند:

●       محاسبات

●       ذخیره‌سازی

●       شبکه

علاوه‌براین موارد تجهیزات دیتاسنتر زیرساخت‌های مرتبط با پشتیبانی را هم شامل می‌شوند که به عملکرد موثر تجهیزات اصلی کمک می‌کنند.

زیرساخت‌های محاسباتی دیتاسنتر

منابع محاسباتی دیتاسنتر شامل انواع مختلفی از سرورها با حافظه داخلی، قدرت پردازش و مشخصات دیگر هستند که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

●       رک سرور: رک‌های سرور طراحی مسطح و مستطیل شکل دارند و می‌توانید آن‌ها را درون قفسه‌ها و کشوهای سرور قرار دهید. فضای مخصوص سرور ویژگی‌های اختصاصی مانند درب‌های مشبک، قفسه‌های کشویی و فضایی برای قرارگیری سایر منابع نظیر کابل و فن دارد.

●       سرور تیغه‌ای: نوعی دستگاه ماژولار است که می‌توانید چند عدد از آن‌ها را در یک فضای کوچک‌تر روی یکدیگر قرار دهید. خود سرور از نظر شکل فیزیکی نازک است و معمولا فقط حافظه، CPU، کنترلرهای یکپارچه شبکه و تعدادی درایو ذخیره‌سازی داخلی دارد.

زیرساخت‌های ذخیره‌سازی

دو نوع از زیرساخت‌های ذخیره‌سازی موجود در سرور شامل موارد زیر هستند:

●       دستگاه‌های ذخیره‌سازی بلوک: مشابه با هارد‌دیسک‌ها و هاردهای ssd داده‌ها را به شکل بلوک ذخیره و چندین ترابایت ظرفیت فراهم می‌کنند. شبکه‌های ذخیره‌سازی (SANs) واحدهای ذخیره‌سازی هستند که چند داریو داخلی را در خود جای می‌دهند و به عنوان سیستم ذخیره‌سازی بلوک نقش‌آفرینی می‌کنند.

●       دستگاه‌های ذخیره‌سازی فایل: این دستگاه‌ها مانند فضای ذخیره‌سازی متصل به شبکه (NAS) می‌توانند حجم زیادی از فایل‌ها را در خود جای دهند و برای آرشیو تصاویر و ویدیوها مورد استفاده قرار بگیرند.

زیرساخت‌های شبکه

تعداد زیادی از دستگاه‌های موجود در شبکه نظیر کابل، سوئیچ، روتر و مسیر یاب و فایروال‌ها و سایر اجزای دیتاسنتر را به یکدیگر و موقعیت نهایی کاربر متصل می‌کنند. انتقال داده و اتصال بی‌عیب و نقص داده در سراسر سیستم به واسطه‌ی زیرساخت‌های شبکه ممکن می‌شود.

سخن پایانی

در این مطلب به پاسخ جامعی در مورد پرسش دیتاسنتر چیست؟ دست پیدا کردیم و با مشخصات انواع مراکز داده و کاربرد آن‌ها آشنا شدیم. اگر به دنبال مرکزی معتبر به منظور دریافت خدمات شبکه هستید می‌توانید روی کمک کارشناسان و متخصصان آراد آرپانت حساب کنید و برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با مشاوران ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

۱. دیتاسنتر چیست؟

نوعی مکان فیزیکی یا مرکزی متشکل از سیستم‌های ذخیره‌سازی و زیرساخت‌های محاسباتی است که سازمان‌های گوناگون از آن‌ها به منظور جمع‌آوری، پردازش، ذخیره و انتشار داده‌های خود استفاده می‌کنند.

۲. انواع دیتاسنتر را نام ببرید.

دیتاسنتر سازمانی، مراکز داده ابری عمومی و داده در مقیاس بزرگ و مراکز داده مدیریت شده و هم مکان انواع دیتاسنترها را تشکیل می‌دهند.

۳. استفاده از دیتاسنتر مدرن چه مزایایی را به همراه دارد؟

استفاده بهینه از منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی و شبکه، دسترسی به انواع خدمات و راه‌حل‌های دیتاسنتر و مقیاس‌پذیری از جمله مزایای استفاده از دیتاسنترهای مدرن هستند.