آینده دواپس از DevSecOps تا GitOps

در دنیای فناوری اطلاعات مفاهیم متعددی وجود دارد که هرکدام در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارند. یکی از مفاهیم تقریبا جدید در IT که توانسته به تدریج جایگاه خود را در سازمان‌های بزرگ و کوچک به دست آورد، DevOps نام دارد. این مفهوم که ترکیبی از دو واژه Development (توسعه) و Operations (عملیات) است، امروزه از اهمیت زیادی در سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف برخوردار است. در واقع امروزه بسیاری از سازمان‌ها و کسب‌وکارها تلاش می‌کنند با آخرین ترندهای DevOps همراه باشند تا بتوانند با استفاده از آن برنامه‌های خود را توسعه دهند؛ زیرا این سازمان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که آینده DevOps و اضافه شدن تکنیک‌ها و ابزارهای جدید به آن می‌تواند موفقیت آن‌ها را در بازار دیجیتال تضمین کند.

DevOps چیست؟

پیش از ورود به بحث آینده DevOps بهتر است کمی با مفهوم دواپس و کاربرد آن آشنا شویم. در خصوص دواپس باید گفت که یک سری شیوه‌ها، اصول و فلسفه‌های فرهنگی است که هدف اصلی آن بهبود همکاری و ارتباط بین تیم‌های توسعه نرم‌افزار (Dev)‌ و عملیات (Ops) در سازمان‌های مختلف است. در واقع DevOps تلاش می‌کند که از طریق کوتاه کردن چرخه عمر توسعه سیستم و همچنین پذیرش همکاری و از بین بردن موانع سنتی بین تیم‌های توسعه و عملیات، یک رویکرد نوآورانه به منظور توسعه نرم‌افزار ارائه کند.

تیم‌های توسعه و عملیات در سازمان‌ها به صورت مستقل از یکدیگر کار می‌کردند که این موضوع باعث شکل‌گیری ارتباطات نادرست، کند شدن روند توسعه محصول و همچنین ناکارآمدی در چرخه تولید نرم‌افزار می‌شد. در واقع دواپس به وجود آمد که این چارچوب‌ها را از بین برده و فرهنگ همکاری، شفافیت و مسئولیت مشترک را بین تیم‌های توسعه و عملیات ایجاد کند. DevOps با استفاده از ادغام اتوماسیون، یکپارچه‌سازی مداوم (Continuous Integration) و تحویل مداوم (Continuous Delivery) در فرایند تولید نرم‌افزار به همراه ایجاد تغییر در فرهنگ سازمانی، تلاش می‌کند که به یک فرایند توسعه بهینه‌تر دست پیدا کند. 

DevOps در طول سال‌ها چگونه توسعه یافته است؟

یکی از ملزومات بررسی آینده دواپس این است که با روند توسعه آن در طول سال‌های گذشته آشنا شویم. به طور خلاصه DevOps از زمان تولد تا به امروز روند توسعه زیر را طی کرده است:

• سال‌های آغازین: مربوط به سال 2007 است که در آن مهندس پاتریک دبویس در هنگام کار به عنوان مدیر پایگاه داده، متوجه شد که اصطکاک موجود بین تیم توسعه و مدیران سیستم مانعی برای پیشرفت و موفقیت پروژه است. تلاش او برای پر کردن شکاف بین این دو تیم منجر به تولد DevOps شد.
• پذیرش گسترده DevOps: در اوایل دهه 2010 رخ داد که ادغام ابزارهای فناوری متعدد در رویه‌های دواپس باعث شد که این روش در کنار صنعت فناوری در حال پیشرفت توسعه پیدا کند.
• توسعه DevOps: در دهه 2010 شاهد این موضوع بودیم که شیوه‌های دواپس تغییر کرده و استفاده از فرایندهای یکپارچه‌سازی اوراق بهادار و ابزارهای مختلفی مانند Slack و Microsoft Teams منجر به افزایش همکاری و ساده‌تر شدن جریان‌‌های کاری شد. استقبال از رایانش ابری و Serverless Computing در سال‌های اخیر گزینه‌های توسعه مقرون به صرفه و مقیاس‌پذیر را به تیم‌های دواپس ارائه کرد.
• دواپس امروزی: امروزه DevOps توانسته تا حد زیادی به تکامل دست پیدا کرده و با صنعت فناوری که مدام در حال پیشرفت و تغییر است سازگار شود. به همین دلیل متخصصان در این حوزه بر این باور هستند که آینده DevOps با ادغام فناوری‌های جدید دستخوش تغییر شده و این روش متحول خواهد شد.

آینده DevOps چگونه است؟

در خصوص آینده و چشم‌انداز دواپس باید به این موضوع اشاره کرد که آینده روشنی در انتظار آن قرار دارد. افزایش اتوماسیون، ادغام پیشرفته‌تر شیوه‌های امنیتی، تأکید بر تجربه کاربران و افزایش فرصت‌های همکاری این امکان را برای کسب‌وکارها و سازمان‌ها فراهم می‌کند که بتوانند محصولات با کیفیت بالا را به منظور پاسخگویی به نیاز روزافزون صنعت فناوری تولید و عرضه کنند. از جمله ترندهای آینده DevOps می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

افزایش استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در بخش‌های مختلف به میزان قابل توجهی رشد پیدا خواهد کرد و می‌تواند آینده DevOps را متحول کند. این فناور‌ی‌های به افرادی که خدمات دواپس ارائه می‌دهند کمک می‌کند که بتوانند گردش‌های کاری را بهینه‌سازی و اتوماسیون کرده و از این طریق توسعه نرم‌افزار را بهبود ببخشند. از جمله مهم‌ترین تأثیرات هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در آینده دواپس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تجزیه و تحلیل تغییرات کد، شناسایی تضادها و ارائه توصیه‌هایی در راستای بهبود کیفیت آن
•  شناسایی مشکلات استقرار از قبل و جلوگیری از وقوع آن‌ها
•  نظارت بر عملکرد برنامه، شناسایی ناهنجاری‌ها و بهبود تجربه کاربری

به طور کلی می‌توان گفت که فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در آینده نزدیک می‌توانند عملیات تیم‌های DevOps را تغییر داده و منجر به بهبود کیفیت نرم‌افزارها شوند. همچنین ادغام این فناوری‌ها با دواپس می‌تواند منجر به پذیرش و استقبال گسترده‌تری از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی در آینده شود.

گسترش  DevSecOps

امروزه امنیت در سازمان‌ها و کسب‌وکارها با توجه به افزایش تهدیدات و حملات سایبری در اولویت قرار گرفته و آن‌ها تلاش می‌کنند تا با بکارگیری مهندسین در حوزه دواپس، اقدامات اساسی در این حوزه انجام دهند. یکی از شیوه‌های مناسب برای پاسخگویی به نیازهای امنیتی سازمان‌ها، DevSecOps است؛ زیرا می‌تواند یک رویکرد امنیتی جامع و خودکار ارائه دهد که در شناسایی و اصلاح آسیب‌پذیری‌ها در مراحل اولیه توسعه نقش مؤثری ایفا می‌کند.

DevSecOps یکی از مسائل مهم در آینده DevOps است که بدون شک در سال‌های آینده محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند؛ زیرا بسیاری از کسب و کارها و سازمان‌ها اهمیت استفاده از امنیت در فرایندهای توسعه را درک می‌کنند. این روش بدون شک با فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در آینده ادغام شده و قابلیت‌های امنیتی و اتوماسیون را بیش از پیش تقویت می‌کند. همین مسئله باعث می‌شود که وضعیت امنیتی برنامه‌ها بهبود پیدا کرده و همچنین روند توسعه نرم‌افزار به صورت کارآمدتر انجام شود.

فناوری‌های ابری

فناوری‌های ابری از مهم‌ترین مواردی هستند که توانسته‌اند روش توسعه، استقرار و مقایس‌بندی برنامه‌ها و به طور کلی آینده DevOps را متحول کنند. این فناوری‌ها به تیم‌های دواپس امکان می‌دهند که با سرعت بالاتر، کارایی و چابکی بیشتر برای توسعه برنامه‌ها اقدام کنند. Kubernetes، Docker و Serverless Computing از محبوب‌ترین فناوری‌ها در این حوزه محسوب می‌شوند.

فناوری Kubernetes

به عنوان یک پلتفرم ارکستراسیون کانتینر (Container Orchestration) متن باز شناخته می‌شود که نقش مهمی در آینده دواپس داشته و به تیم‌ها امکان می‌دهد که بتوانند برنامه‌های کانتینری شده را مستقر کرده و آن‌ها را مدیریت و مقیاس‌بندی کنند. در واقع تیم‌های دواپس با استفاده از این فناوری می‌توانند با سرعت بالاتر و ثبات بیشتر برنامه‌ها را در محیط‌های مختلف مانند محیط‌های ابری عمومی، خصوصی و ترکیبی مستقر نمایند.

فناوری داکر (Docker)

داکر به عنوان یک پلتفرم کانتینرسازی شناخته می‌شود که برای توسعه‌دهندگان امکان دسته‌بندی برنامه‌ها و وابستگی‌های آن‌ها را در کانتینرهای سبک و قابل حمل فراهم می‌کند. این کانتینرها توانایی اجرا بر روی هر پلتفرمی که از داکر پشتیبانی کند را داشته و منجر به آسان‌تر شدن ساخت و استقرار برنامه‌های برای تیم‌های DevOps در محیط‌های مختلف می‌شوند. داکر یک محیط سازگار برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند که می‌توانند از آن برای برای ساخت و آزمایش برنامه‌های خود با سرعت بالاتر و کارآمدتر استفاده کنند.

فناوری Serverless Computing

نوع دیگری از فناوری ابری مؤثر در آینده DevOps است که روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. با استفاده از این فناوری، توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های خود را بدون نگرانی از مدیریت سرورها یا زیرساخت، ساخته و اجرا نمایند. در واقع پلتفرم‌های مبتنی بر این فناوری شرایطی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کنند که روی نوشتن کد متمرکز شوند و درگیر مدیریت زیرساخت نشوند که نتیجه آن توسعه و استقرار برنامه‌ها با سرعت بالاتر و استفاده کارآمدتر از منابع خواهد بود.

توسعه GitOps

یکی از حوزه‌های مربوط به دواپس که در آینده توسعه پیدا کرده و بیش از پیش مورد استفاده قرار می‌گیرد، GitOps است. گیت‌آپس یک چارچوب عملیاتی مدرن به حساب می‌آید که به سرعت به یکی از انتخاب‌های محبوب تیم‌های توسعه نرم‌افزار تبدیل خواهد شد. این رویکرد عملیاتی مدرن به تیم‌های دواپس امکان می‌دهد که بتوانند مدیریت فرایندهای یکپارچه‌سازی یا تحلیل مداوم (CI/CD)، کنترل نسخه و استقرار نرم‌افزار را به صورت یکپارچه در دست بگیرند. با استفاده از این ابزار توسعه‌دهنده می‌تواند وضعیت مطلوب زیرساخت خود را در یک مخزن Git ذخیره کند و آن را به منظور خودکارسازی فرایندهای عملیاتی مورد استفاده قرار دهد.

GitOps برای مدیریت استقرار زیرساخت‌ها یک گزینه ایده‌آل محسوب می‌شود؛ این ابزار بهترین گزینه برای توسعه‌دهندگان و مهندسین نرم‌افزاری است که از پلتفرم Kubernetes استفاده می‌کنند و در تلاش هستند که استقرار مداوم در محیط‌های عملیاتی را امکان‌پذیر کنند. نقش این ابزار در آینده دواپس این است که می‌توان پیاده‌سازی برنامه‌های بومی-ابری را به میزان قابل توجهی ساده‌تر کند.

DevOps as a Service

DevOps as a Service یا DaaS یکی از جدیدترین ترندهای مربوط به آینده و چشم‌انداز دواپس به حساب می‌آید که در آن ارائه‌دهندگان شخص ثالث می‌توانند به سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف خدمات DevOps ارائه کنند. این سرویس به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا بتوانند مدیریت زیرساخت‌ها و فرایندهای مربوط به دواپس را برون‌سپاری کرده و به این صورت بار عملیاتی تیم‌های خود را کاهش دهند. در مورد آینده DevOps به صورت برون‌سپاری شده باید گفت که این روش با سرعت زیادی رایج می‌شود و روز به روز سازمان‌های بیشتری به استفاده از این خدمات به صورت برون‌سپاری تمایل پیدا می‌کنند. این روش برای سازمان‌ها و کسب‌وکارهایی که تخصص یا منابع لازم را در اختیار ندارند گزینه ایده‌آلی به نظر می‌رسد. از مهم‌ترین مزایای DaaS می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش هزینه‌های عملیاتی DevOps در سازمان
•  افزایش قابل توجه بهره‌وری
•  بهبود مقیاس‌پذیری
• افزایش انعطاف‌پذیری
•  افزایش تمرکز بر فعالیت‌های اصلی کسب و کار و واگذاری وظایف عملیاتی به متخصصان

افزایش تمرکز بر مشاهده‌پذیری (Observability)

تیم‌های DevOps در سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف همواره در جستجوی راهی هستند تا بتوانند با استفاده از آن گردش کاری خود را بهینه‌سازی کرده و در نتیجه کیفیت برنامه‌های خود را بهبود بدهند. مشاهده‌پذیری یکی از روش‌هایی است که می‌توان به منظور بهینه‌سازی گردش کاری مورد استفاده قرار دارد که بر توانایی اندازه‌گیری و نظارت بر عملکرد و رفتار برنامه‌ها تمرکز دارد. مشاهده‌پذیری در آینده DevOps نقش مهمی ایفا می‌کند زیرا تیم‌های DevOps به اهمیت مشاهده‌پذیری به منظور اطمینان از پایداری برنامه‌ها پی برده‌اند. 

تقاضا برای DevOps در آینده چگونه است؟

در مورد آینده DevOps و تقاضا برای آن در آینده باید گفت که تقاضا برای متخصصان و مهندسان در این حوزه رو به افزایش خواهد بود. یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش تقاضا برای این خدمات روی آوردن سازمان‌ها و کسب و کارها به دواپس به عنوان یک روش و فرهنگ است که فرایند تحویل نرم‌افزار سریع‌تر و مطمئن‌تر را تضمین می‌کند. از مهم‌ترین دلایل افزایش تقاضا برای DevOps در آینده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  پیشرفت سریع فناوری و نیاز به مهندسان و متخصصان DevOps به منظور کمک به پذیرش فناوری‌های نوظهور در سازمان‌ها و کسب‌وکارها
•  تحول دیجیتال و سرمایه‌گذاری سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف در این حوزه به منظور افزایش چابکی و پاسخ‌دهی به تقاضاهای بازار
•  امنیت و انطباق از طریق ادغام امنیت در رویه‌های DevSecOps
• افزایش پیچیدگی روزافزون محیط‌های فناوری با ظهور فناوری‌های جدید و تیاز به مدیریت پیچیدگی‌ها توسط متخصصان و مهندسان DevOps
•  افزایش کار از راه دور و توزیع شده در صنعت فناوری و نیاز به شیوه‌های DevOps به منظور اطمینان از همکاری کارآمد، کنترل نسخه و یکپارچگی مداوم
•  افزایش تمرکز بر پایداری زیست محیطی در صنعت فناوری و اجرای شیوه‌های سازگار با محیط زیست

جمع‌بندی

در دنیای امروز فناوری با سرعت غیر قابل کنترلی در حال پیشرفت است؛ به همین دلیل سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف برای تضمین آینده خود باید بتوانند روشی عالی برای انطباق و پذیرش این فناوری‌ها که مدام در حال تغییر و تحول هستند، پیدا کنند. یکی از بهترین روش‌ها برای دستیابی به این هدف استفاده از روش‌های دواپس است. در صورتی که یک سازمان یا کسب و کار بتواند درک درستی از آینده DevOps بدست آورد، می‌توان توسعه نرم‌افزار را بهینه کرده و این فرصت را فراهم کند که بتواند به تحولات جاری در عرصه فناوری و دیجیتال به صورت مؤثر پاسخ لازم ارائه دهد.

سوالات متداول

DevOps چیست؟

شیوه‌ها، اصول و فلسفه‌های فرهنگی است که به منظور بهبود همکاری و ارتباط مؤثر بین تیم‌های توسعه (Dev) و تیم‌های عملیات (Ops) در یک سازمان یا کسب و کار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

DevSecOps چیست؟

یکی از مهم‌ترین شیوه‌ها برای پاسخگویی به نیازهای امنیتی سازمان‌ها و کسب و کارها است که می‌تواند یک رویکرد امنیتی جامع و خودکار به منظور شناسایی و اصلاح آسیب‌پذیری‌ها در مراحل اولیه توسعه ارائه دهد.

GitOps چیست؟

یک رویکرد عملیاتی مدرن در تیم‌های دواپس است که به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند فرایندهای یکپارچه سازی یا تحلیل مداوم، کنترل نسخع و استقرار نرم‌افزار را به صورت یکپارچه مدیریت کنند.