پروتکل snmp چیست؟

پروتکل simple Network managent Protocol (پروتکل مدیریت شبکه ساده) با نام اختصاری snmp جزو پروتکل‌های لایه Application به شمار می‌رود. پروتکل snmp امکان نقل‌وانتقال اطلاعات مدیریتی را بین عناصر شبکه فراهم می‌کند در واقع این پروتکل قسمتی از پروتکل TCP/IP است (آی پی چیست؟). این پروتکل کاربرد وسیعی در زمینه مدیریت اجزا شبکه و مانیتورینگ دارد. علاوه بر این بسیاری از وندورها، تجهیزات تولیدی خود را به پروتکل snmp مجهز می‌کنند تا بتوانند با کمک نرم‌افزارهای مانیتورینگ به عملکرد آن‌ها نظارت کنند. به‌عبارت‌دیگر پروتکل snmp که برای مدیریت دیوایس‌های متصل به شبکه اینترنت کاربرد دارد. این قابلیت را دارد که مجموعه‌ای از عملیات و اپراتورها را با مدیریت شبکه اینترنت و نظارت‌کردن در اختیار کاربر قرار دهد. در ادامه این مقاله از سایت آراد آرپانت همراه ما باشید تا به معرفی پروتکل snmp و پاسخ به این سؤال که پروتکل snmp چیست بپردازیم.

مفهوم پروتکل snmp 

پروتکل snmp از دو بخش عامل (Agent) و مدیر (manager) تشکیل شده است. بخش مدیر پروتکل snmp در واقع یک هاست است که نظارت‌کننده و کنترل‌کننده یک مجموعه از عامل‌ها مثل روترها است. مدیر یک پروتکل snmp در application layer (لایه اپلیکیشن) است که در آن تعداد محدودی از ایستگاه‌های مدیریت می‌توانند یک مجموعه از عامل‌ها را تحت کنترل داشته باشند. snmp در سطح application طراحی شده است و می‌تواند انواع دیواس‌هایی را که توسط شرکت‌های گوناگون ساخته شده و در بخش‌های مختلف لایه فیزیکی شبکه نصب شده را مدیریت کند. از این لایه برای شبکه‌های غیرمتجانس استفاده می‌شود، این شبکه از انواع شبکه‌های محلی (LAN) و شبکه‌های گسترده (WAN) ساخته شده است.

بیشتر بخوانید: پروتکل SIP چیست و چگونه کار می‌کند؟

اجزا اصلی پروتکل snmp چیست؟

در این قسمت از مقاله می‌خواهیم به این سؤال که اجزا اصلی پروتکل snmp چیست پاسخ دهیم. پروتکل snmp از اجزا مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:

• snmp manager
• managed devices
• snmp agent
• management information base (MIB)

snmp manager

Network Management Sestem یا snmp manager به معنای سیستم مدیریت شبکه است. snmp manager مسئول برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات با snmp agentهای فعال در تجهیزات شبکه است. به‌عبارت‌دیگر سیستم مدیریت شبکه رایانه‌ای است که روی آن یک نرم‌افزار مانیتورینگ شبکه نصب شده است، و وظیفه مانیتورینگ شبکه به عهده آن است. وظیفه snmp manager یا سیستم مدیریت شبکه به شرح زیر است:

• ارسال پرس‌وجو به عامل‌ها
• دریافت پاسخ از عامل‌ها
• ست‌کردن متغیر در عامل‌ها
• دریافت پیغام‌های Trap از عامل‌ها

managed devices

 دومین جز پروتکل snmp که در مقاله snmp چیست به آن می‌پردازیم، managed devices است. تجهیزات شبکه یا managed devices شامل همه دستگاه‌های شبکه است که snmp agent آنها فعال باشد. سرورها، روترها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها نمونه‌ای از آنها هستند.

snmp agent

عامل یا snmp agent برنامه‌ای است که روی تجهیزات شبکه کار گذاشته می‌شود تا قابلیت عامل به آنها اضافه شود. با اضافه‌کردن snmp agent وظیفه پاسخ‌دادن به درخواست‌های ارسال شده از طرف snmp manager به عهده عامل است. علاوه بر این زمانی که snmp agent روی دستگاه فعال شود شروع به ثبت اطلاعات و شاخص‌ها دستگاه به‌صورت لوکال می‌کند و این دسته اطلاعات را در اختیار NMSها قرار می‌کند. عامل یا snmp agent می‌تواند مانند agent HP Insight یک وندور باشد یا مانند snmp net یک استاندارد باشد. وظایف snmp agent به شرح زیر است:

• جمع‌آوری اطلاعات مدیریتی از دستگاهی که snmp agent روی آن نصب شده است
• ارسال سیگنال به NMS شبکه
• نگهداری و فراخوانی اطلاعات مدیریتی بر اساس MIB مربوطه

management information base (MIB)

هر عامل از یک پایگاه‌داده برای توصیف و معرفی پارامترهای قابل نظارت و اندازه‌گیری تشکیل شده است. snmp managerها از این پایگاه‌داده برای ارسال درخواست به ایجنت‌ها و دریافت پارامترهای موردنظر استفاده می‌کنند. علاوه بر این وظیفه تفسیر پاسخ‌ها مطابق تعاریف صورت‌گرفته توسط وندور نیز به عهده آن است. به‌عبارت‌دیگر management information base یا MIB یک پایگاه‌داده متنی است که روی دستگاه لیست پارامترهای قابل مانیتورینگ را مشخص می‌کند. علاوه بر این MIB زبان مشترک بین manager و agent به شمار می‌رود.

آشنایی با ساختار MIB و معرفی شناسه آبجکت‌ها یا OID

همان‌طور که پیش‌ازاین گفتیم یک MIB مجموعه‌ای از اطلاعات برای مانیتورینگ اجزا شبکه است. به‌عبارت‌دیگر MIB از مجموعه‌ای از ابجکت‌ها تشکیل شده است که با نام Object Identifier OID شناخته می‌شود. هر ابجکت منحصربه‌فرد است و ویژگی مخصوصی از دستگاه را نشان می‌دهد این ویژگی‌ها می‌تواند نمایش حافظه و برگرداندن سرعت فن دستگاه باشد. علاوه بر این مقدار برگشتی ابجکت‌ها یا OIMها می‌تواند با یکدیگر متفاوت باشد به طور مثال شمارنده، عدد، متن و سایر موارد مشابه نمونه‌ای از این تفاوت‌ها است. به‌صورت کلی دو نوع ابجکت وجود دارد که با نام‌های Scalar و Tabular شناخته می‌شوند برای پاسخگویی هر چه‌بهتر به سؤال پروتکل snmp چیست به معرفی این دو نوع ابجکت می‌پردازیم.

Scalar

نام وندور دستگاه نمونه‌ای از scalar یا اسکالر است. در این نوع ابجکت خروجی می‌تواند فقط یک مقدار باشد که همان نام سازنده دستگاه است؛ بنابراین OIDهای اسکالر فقط یک مقدار خروجی دارند.

Tabular

 ابجکت‌های جدولی یا Tablar مقدار چند شاخص مرتبط باهم را که در گروه قرار دارند با ایندکس‌های متفاوت برمی‌گرداند. هر OID در ساختار MIB به شکل سلسله‌مراتبی سازماندهی می‌شود. به‌طورکلی MIBها ساختار سلسله‌مراتبی و درختی دارند. میزان مصرف CPU یک پردازشگر هسته‌ای که وقتی مقدار این OID را بپرسیم چهار مقدار برگردانده شود (یک مقدار برای هر هسته پردازشگر) نمونه‌ای از OID جدولی است.

دستورات پایه پروتکل snmp چیست؟

دلایل مختلفی برای استفاده از پروتکل snmp وجود دارد؛ اما سادگی تبادل اطلاعات در snmp باعث شده که این پروتکل بسیار مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه این مقاله به سؤال دستورات پایه پروتکل snmp چیست پاسخ می‌دهیم:

Get

دستور Get اولین دستوری است که در مقاله پروتکل snmp چیست به آن می‌پردازیم. این دستور یک درخواست اطلاعات است که توسط manager به device managed ارسال می‌شود تا در ادامه یک یا چند مقدار را از آن دریافت کند.

Get next 

این دستور شباهت بسیاری به دستور Get دارد و تفاوت اصلی که دستور Get و Get Next را از هم متمایز می‌کند این است که دستور Get Next مقدار OID بعدی را در درخت‌واره MIB فرامی‌خواند.

Get Bulk

دستور Get Bulk برای دریافت حجم زیادی از داده از جدول بزرگ BIM مورد استفاده قرار می‌گیرد.

TRAPS

برخلاف سایر دستوراتی که در بخش دستورات پایه پروتکل snmp چیست گفته شد که در آنها دستورات توسط NMS به دستگاه هدف ارسال می‌شد، ترپ‌ها توسط دستگاه‌ها در زمان رخداد رویدادهای مشخص شده به NMS ارسال می‌شوند.

 INFORM

این دستور شبیه TRAPS عمل می‌کند و در آن دستور توسط aget به NMS ارسال می‌شود. علاوه بر این managerها از دستور INFORM برای تأیید دریافت اطلاعات استفاده می‌کنند.

RESPONSE

این دستور برای برگرداندن سیگنال‌ها یا مقادیری که توسط manager هدایت شده‌اند مورداستفاده قرار می‌گیرد.

کلام آخر

مدیریت خدمات پشتیبانی شبکه از طریق استفاده از پروتکل snmp، تعداد 3 ایده مهم را به دنبال دارد که آشنایی با این ایده‌ها خالی‌ازلطف نیست. در پروتکل snmp مدیر می‌تواند عامل را با درخواست‌کردن اطلاعاتی که بازتابی از رفتار عامل است چک کند، agent یا عامل می‌تواند با مدیریت همکاری کند برای این کار عامل از هشدارهای ارسال شده مدیر نسبت به اعمال نامعمول خود استفاده می‌کند و همچنین مدیر می‌تواند یک عامل را به انجام برخی عملیات وادار کند برای این کار می‌توانید از بازتنظیم کردن مقدارها در دیتابیس عامل استفاده کنید. امیدواریم مقاله پروتکل snmp چیست برای شما کاربردی بوده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به سایت آراد آرپانت مراجعه کنید.