ایمیل فیشینگ چیست و چگونه با آن مقابله کنیم؟

در دنیای امروزی پر از پیام‌های الکترونیکی، ایمیل فیشینگ یکی از مهم‌ترین تهدیدات امنیتی برای کاربران اینترنت به حساب می‌آید. این روش که از طریق ایمیل‌ها صورت می‌گیرد، با هدف اخاذی اطلاعات حساس مانند رمز عبور، شماره حساب بانکی یا اطلاعات شخصی دیگر از افراد استفاده می‌شود. 

در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته و راهکارهایی برای مقابله با این فیشینگ ارائه خواهیم داد. از تشخیص نشانه‌های فیشینگ ایمیلی تا استفاده از فیلترها و ابزارهای امنیتی، در ادامه به روش‌هایی که کاربران می‌توانند برای حفاظت از اطلاعات شخصی خود در برابر این نوع حملات امنیتی بهره ببرند، می‌پردازیم. 

ایمیل فیشینگ چیست؟ 

با افزایش استفاده از اینترنت و فناوری‌های مدرن، روش‌های جدیدی برای انجام جرایم اینترنتی نیز به وجود آمده است. یکی از این روش‌ها که به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است، فیشینگ یا phishing است. اصطلاح فیشینگ به روش‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از فریب، اطلاعات حساس و مهم افراد را بدست می‌آورند.

فیشینگ به عنوان یکی از روش‌های اصلی حملات سایبری محسوب می‌شود و هدف اصلی آن دزدیدن اطلاعات شخصی مانند رمز عبور، اطلاعات بانکی، شماره کارت اعتباری و سایر اطلاعات حساس افراد است. 

این نوع حملات معمولاً از طریق ایمیل‌های جعلی یا وب‌سایت‌های تقلبی صورت می‌گیرد که به طور ظاهری شبیه به سایت‌ها یا ایمیل‌های معتبر و قابل اعتماد به نظر می‌رسند. یک حمله ایمیل فیشینگ معمولاً به شکل زیر صورت می‌گیرد: 

فرد مهاجم یک ایمیل یا پیام متنی به هدف خود ارسال می‌کند که به نظر می‌رسد از یک شرکت یا سازمان معتبر فرستاده شده است. در این ایمیل یا پیام، فرد مهاجم به دلایل مختلفی مانند بروز یک مشکل امنیتی یا نیاز به تأیید اطلاعات حساس از هدف خود درخواست می‌کند.

در صورتی که، فرد به این درخواست پاسخ دهد و اطلاعات مورد نظر را وارد کند، اطلاعات شخصی و حساس خود را به فرد مهاجم ارائه می‌دهد و در معرض خطر قرار می‌گیرد. از این رو، آگاهی و آموزش درباره شناسایی حملات فیشینگ و پیشگیری از آن بسیار اهمیت دارد. 

برای جلوگیری از واگذاری اطلاعات حساس به مهاجمان، باید همواره مراقب و هوشیار باشیم و هرگز اطلاعات مهم و حساس خود را از طریق ایمیل‌ها یا پیام‌های ناشناس ارسال نکنیم. 

انواع ایمیل فیشینگ

بازیابی اطلاعات حساب بانکی، اطلاعات شخصی یا رمز عبور‌های حساس از جمله اهداف اصلی حملات فیشینگ ایمیلی هستند. Email phishing از رایج‌ترین روش‌های نفوذ به سیستم‌ها و دزدیدن اطلاعات حساس است که توسط افراد بدنام و کلاهبرداران انجام می‌شود. انواع فیشینگ ایمیل که بیشترین میزان آسیب را به افراد و سازمان‌ها وارد می‌کنند عبارتند از:

1. فیشینگ آشنایی (Spear Phishing)

در این نوع فیشینگ، هکرها با استفاده از اطلاعات شخصی و مهم فرد، ایمیل‌هایی طراحی می‌کنند که شامل اطلاعات و اسناد قانونی به نظر می‌رسد. این ایمیل‌ها به طور ویژه برای هدفمند کردن حملات و به دست آوردن اطلاعات حساس استفاده می‌شوند.

2. فیشینگ نیروهای امنیتی (Security Awareness Phishing)

در این نوع ایمیل، هکرها با جعل شناسنامه نیروهای امنیتی معروف و معتبر، کاربران را به ارسال اطلاعات حساس ورودی و پسورد خود ترغیب می‌کنند. این نوع ایمیل فیشینگ اغلب با ارسال ایمیل‌های تهدیدآمیز و فوری به کاربران همراه است.

3. فیشینگ سازمانی (Business Email Compromise - BEC)

در این نوع فیشینگ، هکرها به عنوان یک کارمند یا مدیر شرکت خودنمایی کرده و از کارمندان دیگر خواستار ارسال اطلاعات حساس مالی یا مدیریتی می‌شوند. این حمله معمولاً با هدف سرقت پول یا اطلاعات مالی انجام می‌شود.

4. ایمیل‌های جایزه‌ای

در این نوع فریب، ایمیل‌هایی با پیام‌های مبهم و تبلیغی ارسال می‌شوند که به گیرنده اعلام می‌کنند که برنده یک جایزه بزرگ شده‌اند و برای دریافت جایزه باید اطلاعات حساس خود را ارسال کنند.

5. فیشینگ هدایت شده (Whaling)

در این نوع ایمیل فیشینگ، هکرها به عنوان افراد بسیار مهم و مدیران ارشد سازمان خودنمایی کرده و از کارمندان معمولی خواستار ارسال اطلاعات مهم و حساس می‌شوند. این نوع حمله معمولاً با هدف دسترسی به اطلاعات مهم و حساس سازمان انجام می‌شود.

6. ایمیل‌های تهدیدآمیز

این نوع ایمیل‌ها تهدیداتی برای شما ارسال می‌کنند مانند اینکه اگر اطلاعات خود را ارسال نکنید، حساب شما مسدود خواهد شد یا اطلاعات شما به عموم منتشر خواهد شد. این ایمیل‌ها اغلب با هدف ترساندن شما و انجام دادن اقدامات سریع ارسال می‌شوند.

معرفی بهترین روش‌ها برای تشخیص ایمیل‌های جعلی

به‌طور کلی، ایمیل‌های جعلی یا ایمیل‌های اسپم، ایمیل‌هایی هستند که به‌صورت اتوماتیک و بدون اجازه فرستنده به ایمیل‌های شما ارسال می‌شوند. این ایمیل‌ها معمولاً شامل پیشنهادات تقلبی، تبلیغات نامرتبط یا حتی آسیب‌های امنیتی می‌باشند. برای تشخیص ایمیل‌ فیشینگ و جلوگیری از ورود آن‌ها به صندوق پستی شما، می‌توانید به روش‌های زیر توجه کنید:

بررسی فرستنده

یکی از اولین و مهم‌ترین روش‌ها برای تشخیص ایمیل‌های جعلی، بررسی فرستنده ایمیل است. اگر ایمیل از یک نشانی ایمیل مشخص و شناخته شده ارسال شده باشد، احتمال اینکه ایمیل جعلی باشد کمتر می‌شود. همچنین، بررسی دقیق نام فرستنده و ایمیل آن‌ها نیز می‌تواند به شناسایی ایمیل‌های جعلی کمک کند.

بررسی لینک‌ها

یکی دیگر از روش‌های مهم برای تشخیص ایمیل‌های جعلی، بررسی لینک‌های موجود در ایمیل است. در صورتی که لینک‌ها به نشانی‌های مشکوک یا غیرمعتبر اشاره کنند، احتمالا ایمیل جعلی است. بنابراین، همواره قبل از کلیک بر روی هر لینک، به دقت آن را بررسی کنید.

بررسی محتوای ایمیل

محتوای ایمیل فیشینگ نیز می‌تواند نشان‌دهنده جعلی بودن آن باشد. ایمیل‌های جعلی معمولاً حاوی خطاهای املایی یا گرامری هستند و از زبان رسمی و حرفه‌ای استفاده نمی‌کنند. بنابراین، اگر محتوای ایمیل به نظر نامعقول یا نامتناسب برای یک ایمیل رسمی بیاید، احتمالاً جعلی است.

استفاده از فیلترهای اسپم

برای جلوگیری از دریافت ایمیل‌های جعلی، می‌توانید از فیلترهای اسپم موجود در سرویس ایمیل خود استفاده کنید. این فیلترها می‌توانند ایمیل‌های مشکوک را به صورت خودکار به پوشه اسپم منتقل کنند.

پیوست‌های ایمیل

پیوست‌های ایمیل‌های جعلی ممکن است حاوی برنامه‌های مخرب یا ویروس‌های کامپیوتری باشند. قبل از باز کردن هرگونه پیوست، اطمینان حاصل کنید که با مخاطب آشنایی دارید و پیوست ایمیل موردنظر از منبع معتبری است.

روش‌های مقابله با ایمیل فیشینگ 

جان مک‌افی، متخصص امنیت سایبری و مدیرعامل یک شرکت امنیتی است. او می‌گوید: ایمیل فیشینگ یکی از روش‌های پرکاربرد برای نفوذ به سیستم‌ها و دزدیدن اطلاعات حساس است. برای جلوگیری از این حملات، آموزش به افراد درباره شناسایی و جلوگیری از ایمیل‌های فیشینگ بسیار حیاتی است. 

به منظور محافظت از اطلاعات حساس خود در برابر حملات فیشینگ، توصیه می‌شود از روش‌های مختلفی برای مقابله با این نوع تهدیدات استفاده کنید. در ادامه به بررسی روش‌های برای مقابله با این نوع فیشینگ ارائه شده‌اند، که شامل نکات مربوط به مرورگر و سیستم و اطلاعات شخصی می‌شوند.

به‌روز نگه‌داشتن نرم‌افزارها

یکی از اولین گام‌های مقابله با ایمیل‌های فیشینگ، به‌روز نگه‌داشتن تمامی نرم‌افزارهای مربوط به مرورگر و سیستم عامل شما می‌باشد. این اقدام می‌تواند به شما کمک کند تا از آخرین به‌روزرسانی‌ها و پچ‌های امنیتی بهره‌مند شوید و از آسیب‌پذیری‌های امنیتی جلوگیری کنید.

استفاده از نرم‌افزارهای ضدویروس

نصب و فعال‌سازی یک نرم‌افزار ضدویروس قوی می‌تواند به شما کمک کند تا از ورود ویروس‌ها و بدافزارها به سیستم شما جلوگیری کنید. این نرم‌افزارها قابلیت شناسایی و حذف فایل‌های مخرب را دارند و به شما امکان محافظت از اطلاعات حساس خود را می‌دهند.

اهمیت آگاهی از ایمیل‌های مشکوک

ایمیل‌ فیشینگ معمولاً از طریق لینک‌ها یا پیوست‌های مخرب به شما ارسال می‌شوند. بنابراین، باید همواره مواظب باشید و ایمیل‌های مشکوک را حذف کنید یا آن‌ها را به مدیریت امنیتی خود گزارش دهید.

استفاده از اتصال امن (SSL)

هنگام استفاده از اینترنت، اطمینان حاصل کنید که از اتصال امن (SSL) استفاده می‌کنید. این تکنولوژی از اطلاعات شما هنگام انتقال از سایت به سرور محافظت می‌کند و از امکان دسترسی به آن‌ها توسط افراد ناشناخته جلوگیری می‌کند.

هویت‌سنجی دو عاملی

یکی دیگر از روش‌های موثر برای مقابله با ایمیل فیشینگ، استفاده از هویت‌سنجی دو عاملی است. با فعال‌سازی این ویژگی، حتی اگر یک فرد ناشناس به رمز عبور شما دسترسی پیدا کند، برای ورود به حساب کاربری شما نیاز به یک عامل دیگر نیز دارد.

آموزش کارکنان

یکی از عوامل اصلی موفقیت در مقابله با این نوع فیشینگ، آموزش کارکنان شرکت شما در خصوص شناسایی حملات فیشینگ است. برگزاری دوره‌های آموزشی منظم و اطلاع‌رسانی درباره تکنیک‌های جدید فیشینگ می‌تواند به افزایش آگاهی و امنیت سایبری در سازمان کمک کند.

ابزارهایی که از ایمیل فیشینگ جلوگیری می‌کنند

با توجه به اهمیت حفظ امنیت اطلاعات شخصی و حساس، استفاده از ابزارها و برنامه‌هایی که به جلوگیری از فیشینگ کمک می‌کنند، ضروری به نظر می‌رسد. در این مقاله، 4 ابزار و برنامه معتبر که می‌توانند به شما کمک کنند تا از خطرات فیشینگ ایمیل در امان باشید، بررسی خواهند شد.

1.  Microsoft Defender for Office: به عنوان یکی از ابزارهای پیشرفته امنیتی شرکت مایکروسافت، Microsoft Defender for Office 365 امکانات بسیاری برای جلوگیری از ایمیل فیشینگ فراهم می‌کند. این ابزار قابلیت تشخیص و فیلتر کردن ایمیل‌های مشکوک را داراست و به کاربران امکان می‌دهد تا از حملات مخرب محافظت کنند.
2.  Proofpoint Email Protected: یکی دیگر از ابزارهای محبوب برای جلوگیری از این فیشینگ، Proofpoint Email Protection است. این ابزار توانایی تشخیص و مسدود کردن ایمیل‌های شامل حملات فیشینگ و مالوئار را دارد و به شما کمک می‌کند تا اطلاعات خود را در امان نگه دارید.
3.  Barracuda Sentinel: ابزار دیگری که می‌تواند به شما در مقابله با ایمیل فیشینگ کمک کند، Barracuda Sentinel با استفاده از هوش مصنوعی و الگوریتم‌های پیشرفته، قادر است به شناسایی و مسدود کردن ایمیل‌های مخرب بپردازد.
4.  Cisco Email Security: یکی از راهکارهای موثر برای محافظت از ایمیل‌های شما در برابر حملات فیشینگ، استفاده از Cisco Email Security می‌باشد. این ابزار با امکانات امنیتی پیشرفته و قابلیت‌های تشخیصی قوی، به شما کمک می‌کند تا از تهدیدات سایبری در امان باشید.

سخن پایانی

در نهایت، با آگاهی از اینکه ایمیل فیشینگ یکی از شیوه‌های متداول برای کلاهبرداری آنلاین است، می‌توانیم با استفاده از ابزارها و روش‌های مناسب، خود را از این تهدیدات محافظت کنیم. اطلاع داشتن از نکات مهمی مانند بررسی آدرس ایمیل فرستنده، عدم اشتراک اطلاعات حساس شخصی از طریق ایمیل و به کار بردن ابزارهای امنیتی مورد نیاز می‌تواند در برابر این تهدیدات محافظت کند.

توصیه می‌شود که همواره دقت کافی را در ارتباط با ایمیل‌های ناشناس و اطلاعات حساس خود داشته باشید، چرا که فیشینگ یک تهدید جدی برای امنیت اطلاعات شماست.

سوالات متداول

ایمیل‌ فیشینگ چیست؟ 

این فیشینگ یک نوع حمله آنلاین است که به منظور گرفتن اطلاعات حساس از افراد هدف از طریق ارسال ایمیل‌های متقلب و متنوع صورت می‌گیرد.

چطور می‌توانم ایمیل فیشینگ را تشخیص دهم؟

ایمیل‌های فیشینگ معمولاً دارای لینک‌های مشکوک، از آدرس ایمیل‌های متفاوت یا حتی املای اشتباهی در نام فرستنده هستند.

چه اقداماتی باید برای جلوگیری از ورود اطلاعات حساسمان به دست افراد ناشناس انجام دهیم؟

همواره لینک‌ها را در ایمیل‌های ناشناس باز نکنید، اطلاعات حساس خود را اعلام نکنید و از سیستم‌های امنیتی قوی استفاده کنید.

اقداماتی که می‌توانم برای مبارزه با ایمیل فیشینگ انجام دهم چیست؟

به‌روز نگه داشتن نرم‌افزارها، آموزش دادن به کارکنان، استفاده از تکنولوژی‌های مبارزه‌ای، ارتباط با تیم امنیتی و رفع آسیب‌ها به عنوان روش‌های مقابله با این فیشینگ مطرح هستند.